بازار ارزهای دیجیتال یکی از موضوعاتی است که امروزه مورد توجه بسیاری از سرمایه گذاران قرار گرفته است. ارزهای دیجیتال جای فیات‌ها را گرفته‌اند و کشورهای توسعه یافته به جای تمرکز بر روی ارزهای معمولی مثل چاپ کردن اسکناس، بیشتر بر محور ارزهای دیجیتال فعالیت می‌کنند و همواره در تلاشند تا این فناوری پیشرفت‌های زیادی کند. اصطلاحات زیاد و پیچیده‌ای در این بازار به کار می‌رود که ممکن است کسانی را که به تازگی وارد این عرصه شدند را با مشکل مواجه کند. بنابراین بهتر است قبل از شروع فعالیت در این حوزه، تسلط کاملی بر این اصطلاحات داشته باشید تا دچار گمراهی نشوید و بهترین سود را از این بازار برید. در این مقاله قصد داریم به توضیح اصطلاحات بسیار پرکاربرد در این بازار یعنی بلاکچین و ارز دیجیتال بیت کوین بپردازیم و نکات مهم و کلیدی هرکدام را بررسی کنیم.
تعریف بلاکچین
اگر بخواهیم مفهوم فناوری بلاک چین را به زبان ساده بیان کنیم باید بگوییم که بلاک چین یک نوع سیستمی است که در آن اطلاعات و گزارشات مختلف ثبت می‌شود. تفاوت بلاکچین با سایر سیستم‌ها در این است که اطلاعات ثبت شده می‌تواند بین تمام اعضای این شبکه به اشتراک گذاشته شود. امنیت این شبکه به قدری بالاست که دیگر امکان هک، حذف و یا دستکاری مطالب ذخیره شده روی این سیستم وجود ندارد. ارز دیجیتال بیتکوین به عنوان پادشاه ارزهای دیجیتال برای اولین بار باعث به وجود آمدن اولین بلاکچین شد که در آن اطلاعات مهم مربوط به دارایی کاربران ذخیره می‌شدند. کلمه‌ی بلاک چین از دو کلمه‌ی Block به معنای بلوک و Chain به معنای زنجیره تشکیل شده است. درواقع بلاکچین زنجیره‌ای از بلوک‌هاست که در هر بلوک، اطلاعات و گزارشات مختلفی اعم از جنایت‌های یک فرد و یا جزئیات تراکنش‌های یک شبکه پولی ذخیره و ثبت می‌شود. هر بلوک دارای یک ظرفیت مشخص برای ثبت اطلاعات است و هیچ محدودیتی برای نوع داده‌های ذخیره شده در بلوک‌ها وجود ندارد. بعد از تکمیل شدن ظرفیت هر بلوک، درکنار هم به صورت زنجیره قرار می‌گیرند و زنجیره‌ای از بلوک‌ها که همان بلاکچین است را بوجود می‌آورند. به طورکلی در کنار هم قرار گرفتن فرآیندهای مختلف و پیچیده‌ی هش گذاری، رمزنگاری و توزیع جمعی و ... باعث تشکیل فناوری بلاک چین می‌شود.
برای اینکه هر بلوک دارای یک ماهیت خاص و دسترس ناپذیری داشته باشد، باید هرکدام هش اختصاصی خود را داشته باشند. هش نوعی کد است که توسط یک تابع ریاضی خاصی بوجود آمده است. هش یکسری حروف و اعداد مختلف را به عنوان ورودی به خروجی‌های رمزنگاری شده با طولی ثابت تبدیل می‌کند. در هرکدام از بلاک‌ها یک هش مجزا وجود دارد. علاوه بر آن، هر بلاک دارای هش بلوک قبلی نیز است. کارایی این تابع این است که نمی‌گذارد در سیستم تقلبی رخ دهد و از تغییر اطلاعات ثبت شده در بستر بلاک چین جلوگیری می‌کند. اگر در اطلاعات یک بلوک تغییر بسیار جزئی ایجاد شود، هش بلاکچین را به طور کامل غیر معتبر می‌کند. وقتی یک نود قصد تغییر و دستکاری در اطلاعات یک بلوک خاص را دارد، سایر گره‌ها از این موضوع آگاه می‌شوند. تنها در صورتی امکان تغییر اطلاعات وجود دارد که بیش از 50 درصد نودها با اعمال این تغییرات موافق باشند. در غیر این صورت هیچ گونه تغییر و تقلبی در داده‌ها اعمال نمی‌شود. این را بدانید که هش یک داده یا ورودی همواره ثابت و تغییرناپذیر است.
اگر شما هم جزو افرادی هستید که به مطالعه‌ی مطالب مربوط به بلاکچین علاقه زیادی دارند، حتما با کلمه‌ی Node مواجه شده‌اید. Node همان کامپیوتری است که با متصل شدن به یک شبکه، یک کپی از بلاکچین را بدست می‌آورد. اگر می‌خواهید یک نسخه از تمام داده‌های بلاکچین را دریافت کنید، باید به عنوان یک نود به بستر یک بلاکچین وصل شوید. فناوری بلاک چین که نوعی دیتابیس است بر روی تمام کامپیوترهای متصل به شبکه، قرار دارد.
برای هضم بهتر این موضوع، بلاکچین را به یک بایگانی بزرگ تشبیه کنید که در آن اطلاعات بسیار زیادی ثبت و ذخیره شده‌اند. در پایگاه‌های داده متمرکز که از کنارهم قرار گرفتن چندین سخت افزار پیشرفته تشکیل شده‌اند، فقط یک شخص یا یک نهاد و سازمان معین می‌تواند به اطلاعات ثبت شده دسترسی داشته باشد. اما ظهور تکنولوژی بلاکچین به عنوان پایگاه داده غیرمتمرکز باعث شد که داده‌های ثبت شده در سیستم، در اختیار تمام اعضای شبکه قرار گیرد. بسیاری از افراد فکر می‌کنند که روند کار بلاکچین با وب سایت معروف ویکی پدیا یکی است اما این طور نیست و تفاوت‌هایی هم میان آنها وجود دارد که باعث می‌شود فناوری بلاک چین ، یک سیستم منحصر به فرد و خاص باشد. برای مثال در بلاکچین، امکان پاک کردن اطلاعات ثبت شده توسط مالکان اطلاعات یعنی همان کاربران شبکه وجود ندارد. اما اطلاعات موجود در وب سایت ویکی پدیا توسط یک مقام مرکزی کنترل می‌شود که هر زمان که تمایل داشته باشند، می‌توانند اقدام به حذف یک مقاله کنند. از شباهت‌های وب سایت ویکی پدیا و فناوری بلاک چین میتوان به این مورد اشاره کرد که در هرکدام از آنها هر فردی می‌تواند با رعایت اصول و قوانین مربوطه، اطلاعات و مطالب خود را منتشر و ثبت کند.
یکی از مهمترین و جدی‌ترین کاربردهای موفق فناوری بلاک چین ، بیتکوین و سایر ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز است. بیتکوین به عنوان اولین کاربرد بلاکچین بود اما باید گفت که این فناوری در 10 سال اخیر انقلاب عظیمی در حوزه‌ی ارزهای دیجیتال ایجاد کرده است. شما می‌توانید توسط بلاکچین، دارایی‌های خود را به توکن‌های دیجیتال تبدیل کنید. معمولا اکثر افراد بر این باورند که کاربرد بلاک چین فقط در حیطه رمزارزهای دیجیتال است اما نباید سایر کاربردهای گستره‌ی بلاکچین را در صنایع مختلف و حمل و نقل از یاد برد. از آنجایی که امکان تقلب و برگشت تراکنش‌ها در این فناوری وجود ندارد، کاربرد تکنولوژی بلاکچین در صنعت بانکداری، صنعت بیمه، حسابداری، پزشکی و آموزش، را گیری و انتخابات الکترونیکی، مدیریت منابع انسانی، املاک و مستغلات و ... بسیار گستره است. همچنین شرکت‌ها و کارخانجات مختلف می‌توانند اطلاعات مربوط به کالاهای تولید شده و یا گزارشات مربوط به حمل و نقل محصولات از ابتدا تا زمان رسیدن به دست مشتری را بر بستر بلاکچین ثبت کنند. انجام این کار باعث تضمین اصالت کالاهای تولید شده و همچنین کیفیت مواد اولیه می‌شود.
مهمترین ویژگی بلاکچین، تمرکز زدایی است. به این صورت که یک شخص یا یک نهاد مشخصی کنترلی بر روی داده‌ها و اطلاعات ثبت شده، ندارد و تمام اعضای شبکه می‌توانند به این تراکنش‌ها دسترسی داشته باشند.
پیشرفت بلاکچین باعث افزایش شفافیت ثبت و ذخیره‌ی اطلاعات می‌شود. فناوری بلاک چین نیز مانند سایر تکنولوژی‌های دنیا معایبی هم دارد که در ادامه به توضیح آنها خواهیم پرداخت. محدودیت در توان پردازش اطلاعات یا همان مقیاس پذیری یکی از بزرگترین نقطه ضعف‌های شبکه‌های بلاکچین است. برای مثال با افزایش تقاضا برای استفاده از شبکه، مشکلاتی در شبکه به وجود می‌آید. اجرا شدن تکنولوژی‌های ویژه‌ای مثل لایه دوم بلاکچین و شاردینگ در این فناوری توانسته تا حد زیادی مشکلات مربوط به مقیاس پذیری را حل کند. با اینکه تمرکز زدایی مهمترین ویژگی مفید بلاکچین است اما از طرف دیگر باعث می‌شود که به روز رسانی و اعمال برخی از تغییرات در شبکه‌های بلاکچین با مشکل مواجه شود. از آنجایی که نهایی شدن این تغییرات نیاز به تایید اکثریت اعضای شبکه دارد، بیشترین مشکلات در حوزه بازار ارزهای دیجیتال رخ می‌دهد. زیرا همه‌ی اعضای شبکه به توافق برای ایجاد تغییرات لازم دسترسی ندارند.
ارز دیجیتال بیتکوین، پادشاه ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز
بیتکوین یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز یا نماد اختصاری BTC است که می‌تواند به عنوان پول و یا یک نوع سرمایه گذاری مورد استفاده قرار گیرد. درواقع با استفاده از این پول الکترونیک میتوان اقدام به خرید کالایی کرد و یا سفارش آنلاین انجام داد. همچنین با در نظر گرفتن بیتکوین به عنوان یک ابزار سرمایه گذاری می‌توانید اندوخته‌ها و دارایی‌های خود را به صورت بلندمدت حفظ کنید. دو ویژگی مهم غیرمتمرکز بودن و نبودن امکان برای چاپ واحدهای پولی بیشتر باعث تمایز بیتکوین با سایر پول‌های امروزی شده است. از دیگر وجه تفاوت میان آنها میتوان به این مورد اشاره کرد که بیتکوین برخلاف سایر فیات‌ها توسط یک فرد و یا سازمان خاصی کنترل نمی‌شود. درصورتی که عرضه و توزیع پول‌های امروزی بر عهده‌ی دولت‌ها است.
برای واردشدن به شبکه این ارز دیجیتال باید قوانین مربوطه را که به صورت کدهای برنامه نویسی هستند، بپذیرید. در شبکه ارز دیجیتال بیتکوین گروه‌های مختلفی فعالیت می‌کنند. توسعه دهندگان یعنی کسانی که به عنوان برنامه نویس مسئولیت بهبود نرم افزارهای بیتکوین را برعهده می‌گیرند، استخراج کنندگان و نودهای شبکه از مهمترین افراد فعال در حوزه بازار ارزهای دیجیتال و شبکه بیتکوین هستند. فعالیت‌ها و وظایف هرکدام از این گروه‌ها متفاوت است. مثلا وظیفه‌ی استخراج کنندگان یا ماینرها این است که انتقال بیتکوین یا همان تراکنش‌ها را تایید کنند. توسعه دهندگان نرم‌افزارهای ارز دیجیتال بیتکوین را به صورت داوطلبانه ارتقا می‌دهند. تاریخچه‌ی تراکنش‌های انجام شده در شبکه در هاردهای نودها ذخیره و نگهداری می‌شود. هیچ‌کدام از این افراد و یا گروه‌های خاص وظیفه‌ی کنترل بیتکوین را ندارند و همکاری گروه‌های مختلفی که در شبکه ارز دیجیتال بیتکوین فعالیت دارند باعث می‌شود که راهی امن برای انتقال و یا ذخیره‌ی پول ایجاد شود.
در اسکناس‌های کاغذی و پول‌های فیزیکی امکان دوبار خرج کردن وجود ندارد. به طوری که شما نمی‌توانید از پولی که برای خریدن یک گوشی خرج کرده‌اید دوباره برای خریدن کالای دیگری استفاده کنید. اما در دنیای دیجیتال این مشکل وجود دارد و شما می‌توانید به راحتی با کپی کردن فایل پول دیجیتال در دو محل جداگانه، آن را خرج کنید. قبل از پیدایش ارز دیجیتال بیتکوین یک سازمان مرکزی وجود داشت که تمام موجودی‌های اشخاص را بررسی می‌کرد تا از دوبار خرج کردن جلوگیری کند. ظهور این ارز دیجیتال باعث شد که اعضای شبکه بتوانند خودشان تراکنش‌های انجام شده را بررسی کنند و به این صورت دیگر سازمان مرکزی از میان برداشته شد.
همچنین بخوانید:
مقایسه فلوکی اینو با شیبا اینو؛ کدام بهتر است؟
با ما همراه باشید تا در ادامه به توضیح برخی از ویژگی‌های ارز دیجیتال بیتکوین بپردازیم. تعداد بیت‌کوین‌ها محدود است. به همین دلیل به عنوان یکی از ابزارهای مفید ذخیره سازی ارزش در طول زمان به شمار می‌رود. برای اینکه افراد بتوانند به صورت الکترونیکی در سیستم‌های پرداخت بانکی فعالیت داشته باشند، باید ابتدا اقدام به ثبت نام و یا افتتاح یک حساب با مشخصات فردی خود کنند. اما دیگر در مورد ارز دیجیتال بیتکوین چنین چیز وقت گیری وجود ندارد. یعنی شما می‌توانید در چند ثانیه به راحتی حساب خود را باز کنید. دیگر نیازی به کد ملی و سایر اطلاعات هویتی نیست و شما به آسانی قادر به باز کردن کیف پول جدید خود هستید. شاید نیاز نبودن اطلاعات هویتی شما را به اشتباه بیندازد و فکر کنید که تراکنش‌ها کاملا به صورت ناشناس انجام می‌شوند و فعالیت شما در بیتکوین که به صورت یک سیستم ناشناس است، پنهانی خواهد بود. اما چنین نیست. باید به این نکته توجه داشته باشید که تراکنش‌های بیتکوین به صورت نیمه ناشناس هستند و همه‌ی افراد عضو در شبکه بیتکوین می‌توانند تراکنش‌های موجود در شبکه را ببینند.
شفافیت تراکنش‌های بیتکوین باعث شده است که پیگیری تراکنش‌های مختلف توسط آدرس‌های متفاوت راحت‌تر انجام شود. معمولا صرافی‌های ارز دیجیتال که به خرید بیتکوین و همچنین فروش بیتکوین مشغول هستند، از کاربران خود می‌خواهند که اقدام به احراز هویت کنند. این کار به خاطر جلوگیری از هرگونه فعالیت مجرمانه و پولشویی انجام می‌گیرد.
به این نکته بسیار مهم توجه داشته باشید که تراکنش‌های ارز دیجیتال بیتکوین به صورت برگشت ناپذیر انجام می‌گیرد. یعنی اگر در انتقال و یا خرید و فروش بیتکوین آدرس اشتباهی وارد کنید، دیگر نمی‌توانید پول خود را پس بگیرید. چراکه بعد از ثبت و تایید نهایی یک تراکنش در بیتکوین، دیگر امکان تغییر در آن وجود ندارد. زیرا این تراکنش به همه‌ی اعضای شبکه ارسال شده است.
بیتکوین به عنوان یک ارز دیجیتال بسیار مطمئن و امن، غیرقابل جعل است. تکنیک‌های رمزنگاری موجود در بیتکوین باعث شده است که کسی نتواند اقدام به ایجاد تراکنش‌های ساختگی کند.هیچ بیت‌کوینی نمی‌تواند خارج از قوانین موجود در شبکه، به آن وارد و یا از آن خارج شود. به کار بردن ترفندهایی مثل کلید خصوصی و کلید عمومی مانع جعل و تقلب در ارز دیجیتال بیتکوین شده است.
تریدرها معمولا برای تحلیل قیمت بیتکوین از نمودارهای تکنیکال استفاده می‌کنند. با استفاده از این تحلیل میتوان تاریخچه و سوابق یک کوین خاص مثل ارز دیجیتال بیتکوین و همچنین نمودارهای پیش بینی قیمت بیتکوین را بررسی کرد. امروزه تحلیل بیتکوین به عنوان با ارزش‌ترین ارز دیجیتال دنیا نشان می‌دهد که این ارز از پتانسیل بالایی برخوردار است.
در اوایل پیدایش بیتکوین، قیمت حدودی آن 0008/0 دلار بود که بعدها با شیب ملایمی به 10 دلار افزایش یافت. درسال 2013 نوسانات شدیدی در قیمت بیتکوین رخ می‌داد. به طوری که ارزش آن از 250 دلار تا 1164 دلار متغیر بود. این نوسانات شدید قیمتی در سال‌های بعد نیز ادامه داشت و همین موضوع باعث شد تریدرها این دارایی به یک حباب تشبیه کنند که اصلا قابل اعتماد نیست. امروزه تحلیل گران از ابزارهای پیشرفته برای تحلیل و بررسی ارز دیجیتال بیتکوین به کار می‌گیرند و از همین طریق می‌توانند تا حد زیادی به پیش بینی قیمت بیتکوین بپردازند.
تفاوت‌های بلاک چین، ارز دیجیتال و بیتکوین در نگاهی ساده
درست است که بیتکوین پیشگام و پیشتاز بازار ارزهای دیجیتال است اما برخی از نکات منفی آن می‌تواند باعث شود که در آینده این جایگاه را از دست بدهد. برای مثال الگوریتم گواه اثبات کار مورد استفاده در ارز دیجیتال بیتکوین، قدیمی و پرهزینه است و متحمل انتقادهای زیادی از طرف نهادهای حافظ محیط زیست شده است. از طرف دیگر بیتکوین توانایی پشتیبانی از قراردادهای هوشمند را ندارد و همواره دچار نوسانات شدید قیمتی است. این نوسانات مانع حفظ و ذخیره ارزش می‌شود. با وجود همه‌ی این نکات منفی، همچنان مقبولیت ارز دیجیتال بیتکوین در میان مردم روزبه‌روز افزایش پیدا می‌کند.
کسانی که به تازگی وارد عرصه بازار ارزهای دیجیتال می‌شوند معمولا اطلاعات زیادی درباره‌ی اصطلاحات به کار رفته در این حوزه ندارند. برای مثال افراد زیادی بر این باورند که بلاک چین و بیتکوین و سایر ارزهای دیجیتال یکی هستند. اما چنین نیست. با ما همراه باشید تا در ادامه تفاوت‌های میان آنها را بررسی کنیم.
اگر بخواهیم به صورت خیلی ساده و ابتدایی این دو را با هم مقایسه باید بگوییم که بیتکوین یک ارز دیجیتال است ولی بلاکچین یک فناوری است. بلاک چین فقط قسمتی از ارز دیجیتال بیتکوین است که ذخیره اطلاعات و داده‌های مختلف را برعهده دارد. برای اولین این فناوری در بیتکوین مورد استفاده قرار گرفت تا این ارز دیجیتال پیشرو به اهداف مختلف خود مثل تمرکز زدایی برسد. برای درک بهتر این تفاوت‌ها، به این مثال توجه کنید. ارزهای دیجیتال همان موتورهای جستجو هستند که میتوان از طریق آنها از فناوری بلاک چین که همان اینترنت است، استفاده نمود. امروزه تقریبا تمام کارهای اینترنتی افراد با استفاده از گوگل حل می‌شود. اما هیچ‌گاه این موضوع را فراموش نکنید که اگر اینترنت نباشد، موتور جستجو گوگل نیز به درد نخواهد خورد. درواقع یکی از شناخته شده ترین روش‌های استفاده از فناوری بلاک چین ، استفاده از ارزهای دیجیتال است.
ارزهای دیجیتال همان پول‌های دیجیتالی هستند که هیچ فرم فیزیکی ندارند و در یک شبکه توزیع شده از کاربران برای معاملات مختلف به کار می‌روند. این معاملات توسط بلاکچین رصد می‌شوند و بدون هیچ واسطه‌ای درمیان مردم انجام می‌گیرند. اگر بخواهیم به طور کلی این سه اصطلاح را تعریف کنیم باید بگوییم که بلاکچین یک فناوری و تکنولوژی نوین است که وظیفه ثبت اطلاعات را بر عهده دارد. ثبت این اطلاعات بدون امکان تغییر و دستکاری انجام می‌شود. فناوری بلاکچین برای اولین بار در ارز دیجیتال بیتکوین مورداستفاده قرار گرفت. سایر ارزهای دیجیتال نیز می‌توانند بدون نیاز به یک سازمان مرکزی و واسطه‌های مختلف از این فناوری استفاده کنند. تراکنش‌های انجام شده در شبکه ارزهای دیجیتال بسیار امن و غیرقابل تغییر هستند.
منبع: ledger
