اگر از فعالان حوزه ارز دیجیتال باشید احتمالاً نام سرمایه گذاری خطر پذیر را شنیده‌اید. سرمایه گذاری خطر پذیر یکی از روش‌های رایج سرمایه‌گذاری در کسب‌وکارهای کوچک و تازه‌کار است. این سرمایه‌گذاری در برخی شرایط بسیار کارآمد و سودآور است. در ادامه به بررسی مفهوم سرمایه گذاری خطر پذیر می‌پردازیم و سپس مزایا و معایب و نحوه کار آن را بطورکامل توضیح می‌دهیم، پس تا انتها با ما همراه باشید.
سرمایه گذاری خطر پذیر چیست و چگونه کار می‌کند؟
پیش از هر چیزی دقت داشته باشید که سرمایه موردنیاز در سرمایه گذاری خطر پذیر از طریق منابعی نظیر؛ سرمایه‌گذاران ثروتمند، بانک‌های سرمایه‌گذاری یا هر موسسه مالی دیگر تامین می‌شود و در اختیار شرکت موردنظر قرار داده می‌شود. همانطور که گفتیم سرمایه تامین‌شده در سرمایه گذاری خطر پذیر به شرکت‌های تازه‌کار و نوپا که پتانسیل رشد بسیار بالا و خوبی دارند اختصاص داده می‌شود. بطورکلی می‌توان گفت سرمایه گذاری خطر پذیر تنها به شرکت‌ها و استارتاپ‌هایی که سابقه آن‌ها کمتر از دو سال است یا شرکت‌هایی که به وام بانکی و بازارهای سرمایه دسترسی ندارند تعلق گرفته می‌شود.
جالب است بدانید که سرمایه‌گذاران سرمایه گذاری خطر پذیر بطور معمول به سهامداران اصلی استارتاپ‌ها تبدیل می‌شوند و در تصمیم‌های مهم شرکت می‌کنند. البته فراموش نکنید که این نوع سرمایه‌گذاری برای سرمایه‌گذاران ریسک بسیار زیادی به همراه دارد. چراکه استارتاپ مورد نظر در برخی اوقات سودآوری لازم را ندارد و در این صورت شرکت با شکست مواجه خواهد شد. لازم به ذکر است که در سرمایه گذاری خطر پذیر شرکت مورد نظر به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم می‌شود و سپس مالکیت این بخش‌ها به سرمایه‌گذاران خطرپذیر فروخته می‌شود.
دقت داشته باشید که آنچه سرمایه‌گذاری پرخطر و دیگر سرمایه‌گذاری‌ها را از هم متمایز می‌سازد این است که تمرکز سرمایه گذاری خطر پذیر بر روی شرکت‌های نوظهوری است که به دنبال سرمایه‌های بزرگ هستند اما در سمت دیگر تمرکز سرمایه‌گذاری خصوصی بر روی شرکت‌های بزرگی است که به دنبال تزریق سرمایه یا سهام مالکیت هستند.
خوب است بدانید که پس از استارتاپ‌های سیلیکون ولی توجه به سرمایه‌گذاری‌های پرخطر بسیار بیش‌تر شد. در این استارتاپ‌ها کارآفرینان مختلف بر روی تکنولوژی‌های جدید سرمایه‌گذاری انجام می‌دهند و در ازای این امر درصدی از درآمد پلتفرم مورد نظر را دریافت می‌کنند.
دقت داشته باشید که در گذشته سرمایه‌گذاران خطرپذیر بسیاری در صنعت کامپیوتر مدرن نقش مهم و حیاتی داشته‌اند. از این سرمایه‌گذاران می‌توان به آرتور راک، تامی دیویس، تام پرکینز، یوجین کلینر و... اشاره کرد. اما امروزه بطور معمول سرمایه‌گذاری‌های پرخطر توسط بانکداران و کارآفرینان متخصص اقتصاد انجام می‌گیرد.
چه تفاوت‌هایی میان سرمایه‌گذاری پرریسک و کم‌ریسک وجود دارد؟
پیش از هر چیزی دقت داشته باشید که ریسک در تمام جنبه‌های زندگی انسان وجود دارد، به همین خاطر محاسبه آن چندان ساده نیست.
ریسک در لغت به معنای احتمال از دست‌دادن سرمایه است که بطور معمول با ریوارد به کار می‌رود. ریوارد به معنای احتمال کسب سود است.
لازم به ذکر است که در هیچ شرایطی احتمال وقوع ریوارد یا بازده و سود صفر نیست و در هرکاری درصد وقوع این پارامترها مختلف است.
سرمایه‌گذاری پرریسک نوعی سرمایه‌گذاری است که در آن نسبت ریسک به ریوارد بسیار بالا است و در سمت دیگر در سرمایه‌گذاری کم‌ریسک یا کم‌خطر میزان ریسک و بازده پایین است. دقت داشته باشید که در سرمایه‌گذاری‌های پرخطر احتمال از دست دادن سرمایه بسیار بالا است اما در سمت دیگر در سرمایه‌گذاری‌های کم‌ریسک این احتمال بسیار کمتر است.
تاریخچه سرمایه‌گذاری جسورانه
همانطور که گفتیم سرمایه‌گذاری پرخطر یکی از زیرمجموعه‌های محبوب سرمایه‌گذاری خصوصی است. دقت داشته باشید که سرمایه‌گذاری خصوصی از سال‌ها پیش وجود دارد اما این سرمایه‌گذاری پس از جنگ جهانی دوم یعنی در قرن نوزدهم رشد و توسعه خوبی یافت.
خوب است بدانید که پدر سرمایه گذاری خطر پذیر، جورجس دوریوت، در سال ۱۹۴۶ شرکتی به نام تحقیق و توسعه آمریکایی تأسیس و راه‌اندازی کرد. وی از طریق این شرکت ۳.۵ میلیون دلار سرمایه جهت سرمایه‌گذاری در شرکت‌هایی که به توسعه تکنولوژی‌های جنگ جهانی دوم مشغول بودند، جذب کرد.
جورجس دوریوت اولین سرمایه‌گذاری شرکت خود را در سال ۱۹۵۵ جهت درمان سرطان از طریق اشعه ایکس با سرمایه‌گذاری ۲۰۰ هزار دلار انجام داد.اما دقت داشته باشید که سرمایه این پروژه پس از اعمال با سود خوبی مواجه شد و به۱.۸ میلیون دلار رسید.
دقت داشته باشید که در ابتدا بانک‌های شمال شرقی آمریکا سرمایه‌گذاری شرکت‌های مختلف را انجام می‌دادند اما با گذشت زمان و پس از رشد اکوسیستم تکنولوژی در ساحل غربی این کشور سرمایه‌گذاری پرخطر تبدیل به یکی از روش‌های اصلی سرمایه‌گذاری شد.
انفجار سرمایه‌گذاری پرخطر و حباب اینترنت
دقیقاً در اواخر دهه ۱۹۸۰ سند سرمایه‌گذاری کارآفرینی با کاهش بسیار شدیدی مواجه شد. سرمایه گذاری خطر پذیر نیز در این دهه تا اواسط دهه ۱۹۹۰ رشد و توسعه چندانی تجربه نکرد. برای آنکه بهتر مفهوم عدم رشد سرمایه گذاری خطر پذیر را متوجه شوید دقت داشته باشید که این نوع سرمایه‌گذاری در سال ۱۹۸۳ تنها ۳ میلیارد دلار ارزش داشت و در سال ۱۹۹۴ یعنی ۱۱ سال بعد این سرمایه‌گذاری به ارزش ۴ میلیارد رسید. بطورکلی می‌توان گفت صنعت سرمایه‌گذاری پرریسک پس از گذشت ۱۱ سال تنها ۲۵ درصد رشد یافت.
از اوایل دهه ۱۹۹۰ با ظهور اینترنت سرمایه‌گذاری پرخطر نیز رشد و بهبود یافت. چراکه در این دهه شرکت‌های بسیار زیادی با پتانسیل رشد بالا تأسیس و راه‌اندازی شدند. از محبوب‌ترین و بزرگ‌ترین این شرکت‌ها می‌توان به آمازون و یاهو اشاره کرد.
آمازون در سال ۱۹۹۴ و یاهو در سال ۱۹۹۵ از طریق سرمایه پرخطر تأسیس و راه‌اندازی شدند اما این شرکت‌ها سود بسیار عظیمی برای سرمایه‌گذاران خود به ارمغان آوردند.
درنهایت می‌توان گفت با رشد و توسعه شرکت‌های آمازون و یاهو تعداد شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرناک از ۴۰ شرکت در سال ۱۹۹۱ به بیش از ۴۰۰ شرکت در سال ۲۰۰۰ رسید. همچنین سرمایه این نوع سرمایه‌گذاری از ۱.۵ میلیارد سال ۱۹۹۱ به بیش از ۹۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۰ رسید.
پروسه سرمایه‌گذاری پرریسک
همانطور که می‌دانید پیش از هر چیزی باید برای کسب‌وکار خود یک سرمایه‌گذار پرخطر پیدا کنید. برای یافتن سرمایه‌گذار پرخطر باید شرکت و بیزینس خود را در یک شرکت VC ثبت کنید. حال باید منتظر بمانید تا نظر یک شرکت یا سرمایه‌گذار به کسب‌وکار شما جلب شود. در صورت بروز این اتفاق شرکت مربوطه در رابطه با شما تحقیقات خود را انجام می‌دهد. خوب است بدانید که این تحقیقات شامل مدل کسب‌وکار، محصولات، مدیریت، تاریخچه عملیاتی و... است.
همانطور که گفتیم شرکت‌های سرمایه‌گذاری پرخطر سرمایه بسیار زیادی در اختیار استارتاپ‌ها قرار می‌دهند، به همین خاطر انجام تحقیقات بصورت کامل امری ضروری و بسیار مهم است. جالب است بدانید که امروزه برخی از شرکت‌ها به ویژه شرکت‌هایی که در حوزه سرمایه‌گذاری پرخطر تجربه بسیاری دارند از یک تحلیلگر حرفه‌ای برای انجام تحقیقات خود استفاده می‌کنند.
پس از آنکه تحقیقات انجام گرفت شرکت یا فرد سرمایه‌گذار باید در ازای سهام شرکت مقداری از سرمایه خود را به‌عنوان بیعانه پرداخت کند. البته امروزه برخی از شرکت‌ها بصورت یک‌جا سرمایه‌گذاری انجام می‌دهند اما بطور معمول سرمایه‌گذاری بصورت دوره‌ای اتفاق می‌افتد.
سرمایه‌گذاران خطرپذیر چگونه درآمد کسب می‌کنند؟
بطورکلی می‌توان گفت سرمایه‌گذاران پرخطر به ازای تامین سرمایه برای شرکت‌های کوچک درصدی از سهام شرکت دچار دریافت می‌نمایند.
دقت داشته باشید که سرمایه‌گذاران پرخطر به دنبال یک تیم مدیریت قوی، پروژه‌ای با پتانسیل رشد بالا و محصولات منحصربه‌فرد با قابلیت رقابت هستند. همچنین این سرمایه‌گذاران بطور معمول به سراغ صنایعی می‌روند که با آن آشنایی نسبی دارند و می‌توانند به این ترتیب درصد بالایی از شرکت را در اختیار بگیرند و به سود بالایی دست یابند. همانطور که گفتیم سرمایه‌گذاران خطرپذیر ریسک بسیار بالایی قبول می‌کنند اما اگر این ریسک جواب دهد و شرکت به موفقیت دست یابد، سرمایه بسیار عظیمی به آن‌ها باز خواهد گشت.
امروزه افراد ثروتمند، شرکت‌های بیمه و سازمان‌ها در بسیاری از موارد سرمایه‌های خود را با یکدیگر ادغام می‌کنند و درنهایت کنترل و مدیریت آن‌ها را به یک شرکت سرمایه گذاری خطر پذیر می‌سپارند. این شرکت با استفاده از این سرمایه‌ها در حوزه‌های بسیار ریسکی و خطرناک سرمایه‌گذاری می‌کند. دقت داشته باشید که شرکت سرمایه گذاری خطر پذیر علاوه بر حق کمیسیونی که از ابتدا مشخص شده است درصدی از سود سرمایه‌گذاری را به عنوان کارمزد برداشت می‌نماید. در نهایت دقت داشته باشید که شرکت‌های سرمایه‌گذاری پرخطر پیش از آنکه شرکتی که بر روی آن سرمایه‌گذاری کرده‌اند بیش از حد بزرگ شود سود خود را دریافت می‌نمایند و پروژه را بطور کامل ترک می‌کنند و به سراغ یک شرکت دیگر برای سرمایه گذاری خطر پذیر می‌روند.
۴ حوزه مورد توجه سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر در سال ۲۰۲۱
در سال ۲۰۲۱ با شیوع کرونا تغییرات بسیار زیادی در تمام حوزه‌ها به ویژه حوزه کریپتوکارنسی و انواع سرمایه‌گذاری رخ داد. در ادامه به معرفی و بررسی ۴ مورد از حوزه‌های آینده‌دار و محبوب سرمایه‌گذاری ریسک‌پذیر می‌پردازیم.
داده‌های جایگزین
سرمایه‌گذاران مختلف در گذشته برای تصمیم‌گیری‌های خود از منابع داده‌های سنتی مختلف نظیر؛ اعلامیه‌های مطبوعاتی، صورت‌حساب‌های مالی و... بهره می‌گرفتند. اما در حال حاضر این روند بطور کامل تغییر پیدا کرده است و از منابع مختلف و گسترده‌ای نظیر؛ کارت‌های اعتباری، شبکه‌های اجتماعی، تصاویر ماهواره‌ای، سایت‌های کاریابی آنلاین و هر منبع اطلاعاتی دیگر استفاده می‌شود.
دقت داشته باشید که سرمایه‌گذاران خطرپذیر با استفاده از داده‌های جایگزین به سادگی شرکت‌ها و استارتاپ‌هایی که نیاز به دریافت بودجه دارند را به راحتی شناسایی می‌کنند. لازم به ذکر است که آن‌ها در این امر از منابعی استفاده می‌کنند که می‌توانند پتانسیل یک محصول خاص یا شرکت تازه تأسیس را پیش‌بینی کنند. جالب است بدانید که با استفاده از داده‌های جایگزین می‌توان به بینش خوبی در رابطه با مراحل مختلف توسعه یک شرکت رسید.
سرمایه‌گذاری پایدار
سرمایه‌گذاری پایدار یکی از محبوب‌ترین انواع سرمایه‌گذاری در سال‌های اخیر است. امروزه با توجه به اهمیت آگاهی‌های سیاسی اجتماعی بسیاری از شرکت‌های پرخطر به سرمایه‌گذاری در شرکت‌هایی که تاثیر مثبت بر روابط جهانی و دغدغه‌های زیست‌محیطی دارند روی آورده‌اند. بدون شک در آینده تعداد این شرکت‌ها روز به روز افزایش می‌یابد.
اتوماسیون و به‌کارگیری فناوری‌های نوین
همانطور که می‌دانید مصرف‌کنندگان علاقه بسیار زیادی به فناوری‌های جدید دارند و در تلاش هستند که با استفاده از این فناوری‌ها زندگی خود را بهبود بخشند. همچنین کسب‌وکارها با خودکارسازی فرآیندهای خود از کارآمدی و حفظ رقابت با دیگر شرکت‌ها اطمینان به دست می‌آورند. صنعت فین‌تک به همین جهت رونق بسیاری یافت.
فین‌تک چیست؟
فین‌تک یا فناوری مالی مجموعه‌ای شرکت است که با استفاده از نرم‌افزارهای مختلف سرویس‌های مالی متنوعی فراهم می‌کند. فین‌تک سعی دارد که مدل‌های مالی موجود که با فناوری و نرم‌افزار ترکیب نشده‌اند را متحول کند. بطورکلی می‌توان گفت فین‌تک در تلاش است که سرویس‌های مالی را توسعه و بهبود بخشد. دقت داشته باشید که در سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری جهانی در فناوری مالی در سال‌های اخیر رشد بسیار زیادی یافته است. فین‌تک یکی از صنعت‌های چند میلیون دلاری در جهان امروز است.
فین‌تک چه مزیت‌هایی دارد؟
بطورکلی می‌توان گفت فین‌تک راهی برای ورود افراد عادی به حیطه سرویس‌هایی که متعلق به طبقه اقتصادی خاصی است باز می‌کند. امروزه در حوزه فین‌تک سرویس‌ها و بازیگران بسیاری نقش‌آفرینی می‌کنند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به امور بانکداری، سرمایه‌گذاری، پس‌انداز و دریافت وام اشاره کرد.
ارزهای رمزنگاری‌شده
می‌توان گفت رمزارزهای رمزنگاری‌شده شاخه‌ای از فین‌تک هستند. اما با پیشرفت و گسترش این حوزه ارزهای رمزنگاری به یک روند جدید تبدیل شد. دقت داشته باشید که شرکت‌های سرمایه‌گذاری پرخطر متوجه شده‌اند که ارزهای رمزنگاری یک رویکرد تجاری نوین ارائه می‌دهد. رویکردی که شباهت چندانی به تجارت و مبادلات سنتی ندارد.
سرمایه گذاری خطر پذیر در فضای رمزارزها
دقت داشته باشید که سرمایه گذاری خطر پذیر در فضای کریپتو با نوع سنتی آن تفاوت چندانی ندارد. اما دقت داشته باشید استارتاپ‌هایی که بودجه دریافت می‌کنند در حوزه فناوری بلاکچین نیز فعالیت دارند.
صنعت سرمایه گذاری خطر پذیر بیش از یک دهه قدمت دارد و یک فناوری جدید نیست. همچنین امروزه این صنعت روز به روز در حال توسعه و رشد است و با گذشته تفاوت‌های بسیاری دارد و در کسب‌وکارهای مرتبط با رمزنگاری یا بلاکچین به فراوانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. درنتیجه سرمایه‌گذاران خطرپذیر با ریسک بسیار زیادی مواجه هستند. همچنین احتمال شکست بسیار بالا است و پروژه‌های کلاهبرداری بسیاری در این حوزه وجود دارد.
دقت داشته باشید که امروزه انقلاب بلاکچین معمولاً با دوران ابتدایی و ظهور اینترنت مقایسه می‌شود. در این دوره شرکت‌های اینترنتی بسیار زیادی به شکل قارچ‌گونه ایجاد شدند و وعده‌ها و شعارهای بسیاری دادند. اما از میان آن‌ها تنها چند شرکت دوام آوردند که از میان آن‌ها در حال حاضر برخی بر جهان حکمرانی می‌کنند.
لازم به ذکر است که امروزه از همان شعارهای قدیمی اما با رنگ و بوی جدید در فضای کریپتوکارنسی استفاده می‌شود. سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر می‌دانند که برخی از شرکت‌های نوپا در بلاکچین در آینده‌ای نزدیک حکمرانی را از غول‌هایی نظیر؛ گوگل، مایکروسافت، آمازون و فیسبوک می‌گیرند. درنتیجه این امر سرمایه‌گذاری در مشاغل مرتبط با رمزنگاری بسیار جذاب شده است.
مزایای استفاده از شرکت‌های خطرپذیر برای شرکت‌های کوچک
سرمایه‌گذاری خطرپذیر برای شرکت‌های کوچک مزایای بسیاری دارد که در ادامه به معرفی و بررسی مهم‌ترین آن‌ها می‌پردازیم.
تجربه و تخصص کسب‌وکار
شرکت‌های نوپا و تازه‌کار پس از آنکه نظر شرکت‌های خطرپذیر را به خود جلب می‌کنند پشتیبانی خوب و کاملی از سمت آن‌ها دریافت می‌کنند. درنتیجه این شرکت‌ها می‌توانند از راهنمایی‌ها و مشاوره‌های شرکت‌های خطرپذیر استفاده کنند و در کسب‌وکار خود انقلاب رقم زنند.
دقت داشته باشید با وجود راهنمایی‌ها و مشاوره‌ها تصمیمات تجاری نظیر؛ مدیریت مالی و مدیریت منابع انسانی ساده‌تر انجام می‌گیرند. فراموش نکنید که تصمیم‌گیری بهتر در این حوزه اهمیت بسیاری دارد و موجب رشد کسب‌وکار مربوطه می‌شود.
پشتیبانی بیش‌تر
امروزه یک شرکت سرمایه‌گذاری خطرپذیر در امور مختلفی نظیر؛ امور حقوقی، مالیاتی، پرسنلی و... پشتیبانی فعالی ارائه می‌دهد.
بدون شک می‌دانید که پشتیبانی فعال و مناسب یک مرحله مهم از رشد یک شرکت نوپا و تازه‌کار است.
ارتباطات و شبکه گسترده‌تر
سرمایه‌گذاران خطرپذیر نسبت به دیگر سرمایه‌گذاران با جامعه تجاری یک رابطه بسیار خوبی دارند، به همین خاطر این سرمایه‌گذاران می‌توانند در این حوزه به استارتاپ‌ها کمک شایانی کنند.
عدم تعهد بازپرداخت بودجه
همانطور که گفتیم اگر یک کسب‌وکار با شکست مواجه شود شرکت‌های نوپا هیچ تعهدی جهت بازپرداخت به سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر ندارند. اما اگر همین کسب‌وکار وام بگیرد در صورت شکست یا موفقیت باید بازپرداخت آن‌ها را پرداخت کند. درنتیجه می‌توان گفت دریافت سرمایه از شرکت‌های خطرپذیر امری ضروری و حیاتی است.
اعتماد بیش‌تر
دقت داشته باشید که فعالیت شرکت‌های خطرپذیر تحت نظارت نهادهای قانونی است. برای مثال شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر در کشور آمریکا تحت نظارت کمیسیون بورس و اوراق بهادار این کشور هستند. همچنین مقررات مربوط به تایید هویت مشتری و مبارزه با پولشویی نیز در این شرکت‌ها اعمال می‌شوند.
معایب استفاده از سرمایه‌گذاری خطرپذیر
استفاده از سرمایه‌گذاری خطرپذیر علاوه بر مزایای بسیار معایبی نیز دارد. در ادامه به معرفی و بررسی این معایب می‌پردازیم.
کاهش مالکیت و کنترل کمتر
همانطور که گفتیم سرمایه‌گذار خطرپذیر در ازای دریافت سهام کسب‌وکار نوپا و تازه‌کار باید سرمایه بزرگی در اختیار قرار دهند. سرمایه‌گذاران خطرپذیر با استفاده از این امر در تصمیم‌گیری کسب‌وکارها مشارکت دارند. درنتیجه هر تصمیم باید با رضایت سرمایه‌گذاران انجام گیرد.
انصراف پیش از موعد سرمایه‌گذار خطرپذیر
دقت داشته باشید که سرمایه‌گذاران خطرپذیر برای بازگشت سرمایه خود زمان مشخص می‌کنند. به طور معمول آن‌ها انتظار دارند که پس از گذشت ۳ الی ۵ سال سرمایه خود را به دست آورند، به همین خاطر اگر زمان بازگشت سرمایه بیش از زمان مشخص‌شده طول کشید دچار مشکل خواهند شد.
جمع بندی
در مطالب فوق به بررسی سرمایه‌گذار خطرپذیر پرداختیم و مزایا و معایب آن را بررسی کردیم. همانطور که گفتیم سرمایه‌گذاری خطرناک در دنیای رمزارزها اهمیت بسیاری دارد. این سرمایه‌گذاران بطور معمول از شرکت‌های بزرگ و یا افراد ثروتمند تشکیل شده‌اند.
همانطور که از نام سرمایه‌گذاری پرخطر مشخص است این نوع سرمایه‌گذاری ریسک بسیار زیادی دارد. دقت داشته باشید که شرکت‌ها یا افراد در ازای تأمین سرمایه برای استارتاپ‌ها بخش زیادی از سهام شرکت را دریافت می‌کنند. همچنین سرمایه‌گذاران با این امر حق رأی و مشارکت به دست می‌آورند و در تصمیم‌های مهم نقش دارند. فراموش نکنید شرکت‌های خطرپذیر پیش از آنکه در یک پروژه سرمایه‌گذاری کنند در رابطه با آن به خوبی تحقیق می‌کنند.
مرجع: cointelegraph