ارزش بازار چیست و چه ارتباطی با قیمت دارد؟
اگر در بازار ارز دیجیتال و رمزارزها فعالیت داشته باشید بدون شک نام ارزش بازار را شنیدهاید. اما به راستی ارزش بازار یا Market Capitalization چیست؟ در ادامه قصد داریم ارزش بازار را بطور کامل بررسی کنیم، پس تا انتها با ما همراه باشید.
ارزش بازار چیست؟
بطورکلی اگر تعداد واحدهای یک سهم یا دارایی را در قیمت هر واحد از همان سهم یا دارایی ضرب کنیم، به ارزش بازار دست مییابیم.
برای مثال اگر قیمت هر واحد بیت کوین ۱۰۰۰۰ دلار باشد و تعداد بیت کوینهای در گردش هم ۱۷۰۰۰۰۰۰ باشد؛ ارزش بازار بیت کوین برابر است با؛ ۱۰۰۰۰ ضرب در ۱۷۰۰۰۰۰۰ که برابر با ۱۷۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰ دلار یا به عبارتی ۱۷۰ میلیارد دلار.
جالب است بدانید که در رابطه با سهم و داراییهای دیگر نیز همین رابطه صادق است. برای مثال اگر قیمت سهام یک شرکت ۱۰۰ تومان باشد و یک میلیون برگه سهم منتشر کرده باشد، مارکت کپی برابر با ۱۰۰ میلیون تومان خواهد داشت.
فراموش نکنید ارزش بازار یا همان مارکت کپ تنها با استفاده از قواعد و تکنیکهای ریاضی ارزش یک بازار را مشخص میکند و این قیمت برخلاف باور بسیاری از مردم به هیچوجه ارزش یک دارایی را مشخص نمیکند.
برای مثال اگر یک سرمایهگذار تازه وارد و مبتدی در بازار ارز دیجیتال به نمودارها بنگرد، بدون شک میگوید بازاری بزرگتر است که قیمت بیشتری داشته باشد. اما دقت داشته باشید که عرضه یک ارز دیجیتال ممکن است افزایش یابد و درنتیجه به خاطر همین تقاضا نسبت به دیگر ارزهای مشابه قیمت کمتری خواهد داشت. درنتیجه هیچگاه قیمت یک دارایی را معیار تشخیص بازار و بزرگی آن قرار ندهید.
جالب است بدانید که امروزه ارزهای دیجیتال بسیاری هستند که از قیمت ۱۵۰۰ دلار عبور میکنند اما نسبت به ارزی مانند لایت کوین که قیمتش تنها ۱۰۰ دلار است، در جایگاه پایینتری قرار دارند.
بطورکلی میتوان گفت مارکت کپ معیار مهم و اثرگذاری در اعتبار و بزرگی یک بازار ارز دیجیتال است و قیمت به تنهایی تعینکننده این امر نخواهد بود.
ارزش بازار نشاندهندهی چه چیزهایی میباشد؟
احتمالا برخی از افراد ارزش بازار را تنها یک عدد ساده میدانند که یک ارزش را نشان میدهد. اما این عدد در خود اطلاعات بسیاری جای داده که به سرمایهگذاران کمک بسیاری میکند. در ادامه به معرفی و بررسی مهمترین نکات و اطلاعاتی بپردازیم که از عدد ارزش بازار بدست میآید.
ریسک سرمایهگذاری
میتوان گفت که سرمایهگذاری با ارزش بازار یک رابطهی عکس دارد. این رابطهی معکوس به اینصورت است که؛ با افزایش ارزش یک دارایی ریسک سرمایهگذاری در آن برای سرمایهگذاران بسیار کاهش مییابد.
خوب است بدانید که در بازار بورس، سهام شرکتها به سه دسته کم ارزش، ارزش متوسط و پرارزش تقسیم میشوند.
دررابطه با سهام شرکتهای با ارزش، سرمایهگذاران در سرمایهگذاری با خطر کمتری مواجه هستند. در سمت دیگر شرکتهای کمارزش خطرات بیشتر و جدیتری برای سرمایهگذاران بهوجود میآورند. به این خاطر که احتمال شکست چنین شرکتهایی بسیار بالا است. لازم به ذکر است که این شرکتها با اعطای مزایا و پاداشهای بیشتر، سرمایهگذاران را تشویق به سرمایهگذاری میکنند.
دقت داشته باشید که در بازار ارز دیجیتال نیز این امر صادق است؛ سرمایهگذاری در ارز شناخته شده و معروفی نظیر بیت کوین ازنظر تئوری ریسک کمتری نسبت به سرمایهگذاری در یک ارز دیجیتال گمنام و ناشناس دارد.
زمانی که گفته میشود ارزش کل یک سهام یا ارز دیجیتال پایین است به این معنا است که دارایی مورد نظر نسبت به دارایی دیگر برای آنکه افزایش قیمتی برای مثال ۷۰ درصدی تجربه کند، نیاز به سرمایهی کمتری دارد.
بطورکلی هرچه مارکت کپ یک دارایی پایینتر باشد، ریسک بالاتری برای سرمایهگذار دارد. اما اگر قیمت آن دارایی صعودی شود، سودآوری بسیار خوبی به همراه دارد.
فراموش نکنید میان پاداش و ریسک رابطهی معکوس وجود دارد و هر چقدر که ریسک یک سرمایهگذاری کمتر شود، پاداش نیز کمتر میشود.
توانایی دستکاری در بازار
یکی از جنبههای ارزش کل بازار، دستکاری و دخالتهای موجود در بازار است. بازارهای کم ارزش بطور معمول خود را بیشتر در معرض دستکاری بازار قرار میدهند.
فعالان سودجو ممکن است با در اختیار داشتن تعداد کافی از یک ارز بتوانند بازار آن را در دست گیرند و دستکاری نمایند.
بسیاری از افراد آشنا و با تجربه در حوزهی دیجیتال ازجمله ادوین لفرور معتقد هستند که بیشتر افرادی که در سالهای اولیه تولید و عرضه بیت کوین در این بازار فعالیت میکردند، در آن دستکاری کردند و به همین خاطر سود فراوانی از این راه بهدست آوردند.
بررسی میزان اهمیت یک فناوری در بازار
شما میتوانید پروژههایی که اهداف و کاربردهای متفاوت دارند اما از تکنولوژیهای مشابه استفاده میکنند را شناسایی و بررسی کنید و سپس مارکت کپ تکتک آنها را محاسبه کنید و باهم جمع کنید و در نهایت آن را با کل سرمایهای که در بازار وجوددارد مقایسه کنید تا میزان اهمیت و سهم یک نوع تکنولوژی در بازار را محاسبه کنید.
در بازار ارز دیجیتال نیز میتوان با جمعآوری اطلاعاتی نظیر؛ ارزش بازار ارزهای دیجیتال حریم خصوصیمحور با همان پرایوسی کوینها مانند مورنو، دش، زیکش و... کل حجم سرمایه موجود در این حوزه را بدست آورد و سپس آن را با کل سرمایه موجود در بازار ارز دیجیتال مقایسه کرد و دریافت که اهمیت و پرایوسی کوینها تا چه حد است.
سکههای مرده در ارزهای دیجیتال
سکههای مرده یکی از فاکتورهای اساسی و تعیینکننده در محاسبه ارزش کل بازار هستند. این سکههای مرده از راههای مختلفی بهوجود میآیند؛ برای مثال برخی افراد کیف پول خود را گم میکنند. یا اینکه برخی دیگر از هیچ راهی نمیتوانند کیف پول نابود شده و از دست رفته خود را در سیستم جدید بازیابی کنند. از دیگر عواملی که موجب از دست رفتن سرمایه یک فرد میشود، اشکالات سیستمی است. همچنین هکرها نیز ممکن است یرمایه و دارایی یک فرد را از او بدزدند.
فرمول دقیقتر محاسبه مارکت کپ از قرار زیر است؛
ارزش بازار= تمام سکههای در گردش_ سکههای مرده× قیمت فعلی
لازم به ذکر است که امروزه روش کارآمد و مناسبتری برای محاسبه و تعیین سکههای مرده وجود ندارد.
در ادامه به بررسی دقیقتر کوینهای مرده میپردازیم.
کوینهای مرده را چگونه بشناسیم؟
در سال۲۰۱۷ تعداد این کوینها افزایش قابل توجهی یافت. همچنین فرآیندهای عرضه اولیه کوین موجب شد تا تعداد کوینها از ۲۹ عدد با ۸۵۰ پروژه برسد. در سال ۲۰۱۸ توسعهدهندگان بیش از ۱۲۰۰ پروژه رمزارز را راهاندازی کردند و بعدها به تعداد آن افزودند.
در نهایت در دسامبر ۲۰۲۰ تعداد کل ارزهای دیجیتال به حدود ۸۰۰۰ عدد رسید. در این سال به دلیل تعداد کوینهای بالا نوع جدیدی از کلاهبرداری به نام Rugpulls نسل جدیدی از کوینهای مرده را به وجود آورد.
لازم به ذکر است که تمام کوینهای به وجود آمده نتوانستند فعالیت خود را آغاز کنند یا اینکه چرخه فعالیت خود را حفظ کنند. در نتیجه ممکن است امروزه سرمایهگذاران زیادی کوینهای مرده رمزارز را هولد کرده باشند و درحال نگهداری از آنها باشند.
کوینهای مرده و ماهیت آنها
در بازار ارز دیجیتال به پروژههایی که توسط سرمایهگذاران یا فعالان حوزه ارز دیجیتال ترک شدهاند، معروف به کلاهبرداری هستند، نقدینگی بسیار کمی دارند و... کوینهای مرده میگویند. بطورکلی هر پروژه و پلتفرمی که نتواند بودجهی کافی و لازم را جذب کند، کوینهای خود را از دست میدهد یا به اصطلاح کوینهای آن میمیرند.
برای آنکه یک کوین را مرده بدانیم دلایل بسیار زیادی وجود دارد اما دلایلی که در بالا ذکر کردیم، مهمترین این دلایل است.
مطابق با معیارهای دیگر که در بازار ارز دیجیتال حاکم است، کوینهای مرده را شت کوین مینامیم. شت کوین همان کوینهایی هستند که ارزش خود را بطور کامل از دست دادهاند و در نا امیدکنندهترین بلاکچینها و اعماق بخش تاریک فضای رمزارز، به فعالیت خود ادامه میدهند.
لازم به ذکراست که هیچ امیدی برای زندهشدن دوباره این کوینها وجود ندارد و به همین جهت اکثر سرمایهگذاران و افراد مختلف این کوینهای مرده را برای همیشه ترک کردهاند و آنها بدون آنکه نیرویی داشته باشند و نفس بکشند، سالها به رقابت خود ادامه میدهند.
شما معمولا میتوانید در کیف پول بایننس خود با کلیک بر روی نمایش تمام موجودیها یا با جستوجو در آدرس کیف پول عمومی خود، کوینهای مرده را بیابید. همچنین امروزه وبسایتهای مختلفی مانند Coinspy و Deadcoins درحال فعالیت هستند و پروژههای رمزارز شکستخورده که در این بستر وجود دارد را شناسایی و ردیابی میکند.
راههای شناسایی کوینهای مرده
در ادامه به معرفی و بررسی راههایی میپردازیم که میتوان با آنها پروژههایی که توسط بازار رهاشده و امیدی به آینده آنها نیست را شناسایی کرد.
پروژههای کلاهبرداری که شبیه به پروژههای رمزارز عمل میکنند
در حقیقت پروژههای کلاهبرداری، پروژههای رمزارز مانندی هستند که به سرمایهگذاران وعده میدهند پول و سرمایه اولیه شما با مقادیر بسیار بالای سود در آخر این پروژه به شما بازمیگردد. آنها پس از اینکه سرمایهگذاران در این پروژهها سرمایهگذاری کردند بازهم به وعدههای پوچ خود ادامه میدهند. مطابق با آمارهای بدست آمده در سال ۲۰۱۷ بیش از ۸۰ درصد از پروژههای ICO کلاهبرداری بودند.
حجم معاملات با مقدار کم و ناچیز
تمام پروژهها کار خود را با حسن نیت آغاز میکنند و با انتظارات سطح بالا و بهترین اهداف و دیدگاهها به مسیر خود ادامه میدهند. آنها معتقد هستند که با این روش درمیان تریدرها یا همان مبادلهکنندگان ارزدیجیتال محبوبیت بدست میآورند. اما دقت داشته باشید به خاطر مشکلی که در لیستشدن کوینها در صرافیهای پیشگام وجود دارد، پروژهها با مشکل پایین بودن حجم معاملات درگیر میشوند. این مشکل آنقدر جدی این که کارشناسان بازار دیجیتال مطابق با آمارهای تخمین زده شده میکوبند حدود ۶۰ درصد از پروژههای این بستر مشکل کمبود نقدینگی دارند.
بطورکلی حجم پایین معاملات به این معنا است که رمزارز مورد نظر فاقد سوددهی کافی بوده یا اینکه نتوانسته توجه تریدرها و سرمایهگذاران را به خود جلب کند. درنتیجه به همین خاطر سرمایهگذاران این پروژهها را ترک میکنند.
آمارها نشان میدهند که ۶ کوین از هر ده کوینی که حجم معاملات پایینی دارند، دیگر از سمت توسعه دهندگان حمایتی دریافت نمیکنند.
لازم به ذکر است که پلتفرمهایی که یک کوین مرده را ردیابی میکنند؛ زمانی یک ارز دیجیتال را مرده یا ترک شده به حساب میآورند که در بازهی زمانی سه ماه حجم تبادلات کمتر از ۱۰۰۰ دلار داشته باشند.
پروژههای مسخره
پروژههای مسخره یا پروژههایی که شوخی به حساب میآیند معمولا برنامه و هدف مشخصی ندارند اما به دنبال سرمایهگذاری هستند و حتی گاهی اوقات سودی بسیار بیشتر از آنچه انتظار داشتند، دریافت میکنند.
جالب است بدانید که برخی از علاقمندان حوزه رمزارز ارزش خاصی درون این پروژهها مشاهده میکنند و پول خود را در آنها شرطبندی میکنند.
برای مثال توکن بیمصرف اتریوم یک فرایند عرضه اولیه توکن برگزار کرد و در آن بیش از ۳۰۰۰۰۰ دلار سرمایه جذب کرد. اما پروژههای موفقی مانند دج کوین و میم کوین به ازای هر کوین شوخی یا مسخره که راه خود را به آنها پیدا میکند ۹ پروژه دیگر خود را از دست میدهند.
جالب است بدانید که در لیست فعلی کوینهای مرده در فضای کریپتو یا رمزارز، پروژههای مسخره سه درصد از آمار را به خود اختصاص دادهاند. شاید با خود فکر کنید که تعداد پروژههای مسخره بسیار کم است. اما جالب است بدانید که در لیستی که از کوینهای مرده در فضای کریپتوکارنسی یا همان بازار ارزدیجیتال منتشر شده است، سه درصد از آمار به پروژههای مسخره اختصاص دارد.
کمبود و یا عدم وجود منابع مالی
شکست در روند جذب بودجه یا نداشتن منابع مالی کافی برای حمایتکردن از توسعه پروژه میتواند کل پروژه را از بین ببرد. جالب است بدانید که نزدیک به ۳.۶ درصد از کوینهای مرده اینگونه هستند.
دقت داشته باشید که شکست خوردن در روند جذب سرمایه و منابع مالی به معنای عدم سودمندبودن و یا قابل اجرا نبودن پروژه نیست. بلکه ممکن است این دلیل بسیار ساده باشد و پروژه تنها به اندازه کافی حاشیه سود مورد نظر را برای سرمایهگذاران بصورت برجسته جلوه نداده تا آنها را به خود جذب کند.
مثالهای جالب از کوینهای مرده
بزرگترین طرح کلاهبرداری در صنعت رمزارز بیت کانکت بود. هدف از طراحی این پلتفرم این بود که در بستر این مکانیسم بیت کوین با ارز بومی این پلتفرم ترید شود و یلدهای با ارزش بالا دریافت شود.
یک ربات وظیفه محاسبه کردن بازده یا یلد را بصورت برنامه ریزی شده در این پلتفرم برعهده داشت اما بازهم محاسبات تعجب بسیاری از سرمایهگذاران را برانگیخت. در پایان سال ۲۰۱۷ پیامدها و مشکلات این پلتفرم آغاز شد و این درست زمانی بود که قانونگذاران و تنظیمکنندگان انگلیس در رابطه با قانونی بودن این فرایند نگران بودند.
بیت کانکت به لطف درخشش بیت کوین در سال ۲۰۱۷ و بودجهای که فرایند مارکتینگ یا بازاریابی در اختیار آن قرار داده بود، موفقیت اولیه خود را بدست آورد. اما در سال ۲۰۱۸ قانونگذاران در شهر تگزاس این پروژه را بهعنوان پروژه کلاهبرداری معرفی کردند. کمی بعد این پلتفرم بطور کامل از کارافتاد و بیت کوین ۹ درصد رکود کرد. لازم به ذکراست که این پلتفرم یکی از ماندگارترین شوخیهای حوزهی رمزارز است.
از دیگر پروژههای کلاهبرداری آیرون است. در واقع آیرون یکی از کوینهای قابل ترید موجود در صرافی بایننس بود که بعدها این صرافی کوین آیرون را از لیست خود حذف کرد و قیمت آن را تا ۹۰ درصد کاهش داد.
بنیانگذار پروژه آیرون تعداد بسیار زیادی توکن را برای عرضه آماده کرد، اما هیچگاه این توکنها در جامعه هدف توزیع نشدند.لازم به ذکر است که شخصی که این مشکل را در شبکههای اجتماعی بهوجود آورد، بلاک شدهاست و به آن دسترسی نیست. اما با این وجود مرکز اصلی تیم این پروژه اعلام کرده است که کوینهای اضافی که از ابتدا درنظر گرفتهایم را در آینده منتشر خواهیم کرد. همچنین این تیم در یک بازهی زمانی ۷ روزه تمام کوینهای لاکشده خود را منتشر کرد و درنتیجه آثار منفی پیش از قبل بر این بازار نمایان شد.
وگاس کوین هم یکی دیگر از کوینهای مرده محسوب میشود که مثالی از یک پروژه ترکشده به حساب میآید. گزارشها حاکی از این است که این پروژه توسط کمپانی دیگری خریداری شد که اکنون فعالیت خود را بطورکلی متوقف کرده است. هدف این پروژه اکوسیستم شرط بندی موجود در فضای ورزشی بود.
دلیل مرگ پروژه بعدی که استوریوم است، کمبودهای بازار بود. در وبسایت این پلتفرم دفتر سفارشی ثبت شدهاست و تنها ۱۸ ورودی در آن وجود دارد.
خوب است بدانید که عمق نقدینگی این پروژه صفر کوین اتریوم با قیمت ۰.۰۰۰۰۱۲ دلار است. میتوان گفت این پروژه برخلاف نام خود ذخایر ارزش بزرگی را عرضه نمیکند.
از دیگر پروژهها میتوان به صفر بیت کوین اشاره کرد؛ این پروژه اولین توکن خود را در سال ۲۰۱۸ استخراج کرد و با ارزش حدود ۵ دلار در بازار ارز دیجیتال عرضه کرد. این توکن با گذشت زمان با کاهش قیمت بسیار شدیدی مواجه شد و تا ۰.۱۰ دلار رسید. این کاهش قیمت فاجعه انگیز موجب شد تا تیم اصلی آن، پروژه را به کناری بگذارند و در نهایت این پروژه هم مانند بسیاری دیگر از پروژههای ارز دیجیتال توسط تیم اصلی خود رها شد.
چگونه از پروژههایی که ممکن است به کوینهای مرده تبدیل شوند، دوری کنیم؟
کاملا طبیعی است که در اکوسیستم گسترده رمزارز یا بازار ارزدیجیتال یکی از کوینهای مرده را در پرتفولیوی خود ثبت کرده باشید. اما اگر در هنگام سرمایهگذاری بر روی آلتکوینها دقت کافی را بکار ببرید میتوانید دیدگاه خوبی از پروژههای قابل اعتماد، به دست آورید.
برای مثال شما میتوانید وعدههای کوینهای مرده را مطالعه کنید ودرنهایت با ارزیابی آنها از پروژههای کلاهبرداری در حوزه رمزارزها دوری کنید. خوب است بدانید که بسیاری از پروژههای کلاهبرداری وعده بازپسدهی ضمانت شده را به شما میدهند، با وجود اینکه رمزارزها بسیار نوسان دارند و صعود و سقوطهای زیادی را تجربه میکنند.
همچنین میتوانید پلتفرمهای شبکههای اجتماعی پروژهها را رصد و ارزیابی کنید تا پروژههایی که ممکن است در آینده کلاهبرداری باشند را بشناسید و در دام آنها قرار نگیرید.
دقت داشته باشید که کوینهای کارآمد و مناسب در لیست صرافیهای معتبر و معروفی مانند بایننس لیست شده است. شایان ذکر است که این صرافی از نقدینگی در گردش بالایی برخوردار است.
فراموش نکنید که کوینهای مرده معمولا از لیست کاری خود توسعه و پیشرفت را کنار گذاشتهاند و تنها دانستن همین موضوع کمک میکند تا سرمایهگذاران تصمیم خود را آگاهانه بگیرند.
امروزه کوینهای مرده بیشتر از قبل درحال توهم پروژه خوب و بینظیر هستند. اما سرمایهگذاران میتوانند در رابطه با گذشته پروژهها به خوبی تحقیق کنند و پس از بررسی حجم مبادلات، بررسی بازده سود، قابلیت دردسترس بودن صرافی یک ارز ارزشمند و مناسب را در دریای پروژههای ناکارآمد انتخاب کنند.
در آخر
در مطالب فوق به بررسی مفهوم ارزش بازار در بازار ارزدیجیتال پرداختیم. همانطور که میدانید این بازار پرنوسان است و عوامل بسیاری در بالا یا پایینرفتن قیمت آن اثرگذار هستند که یکی از آنها ارزش بازار است. همانطور که گفتیم ارزش بازار عبارت است از؛ تعداد واحدهای یک سهم یا دارایی ضرب در قیمت هر واحد از سهام یا دارایی.