وب 3.0 چیست؟ چگونه بر روی نسل بعدی اینترنت سرمایه‌ گذاری کنیم؟

در این روزهای اخیر کلمه‌ای بر سر زبان‌ها افتاده که انواع فناوری، ارزهای دیجیتال و سرمایه‌های ریسک‌پذیر علاقه‌مند به آن شده‌اند. این کلمه دنیای جدید وب سوم یا همان اینترنت غیر متمرکز است، که مکالمات دنیا در مورد آن در جریان است. برای اینکه بهتر بشناسید در توییتر یا دنیای مجازی خود باید جایی برایش باز کنید.
این اصطلاح کلی برای این است که ایده‌های متفاوت و بزرگ به سمت ‌و سوی حذف واسطه ‌گران بزرگ در اینترنت اشاره دارد. در مورد نسل جدید اینترنت، این معنا را نمی‌دهد که باید در سیستم‌هایی مانند فیس بوک، گوگل یا تویتتر پیمایش و جستجو انجام دهید. برای کسب اطلاعات بیشتر و آشنایی با اینترنت غیر متمرکز ادامه مطلب را دنبال کنید.

از اولین نسل اینترنت تا آمدن نسل جدید اینترنت

به این موضوع توجه کرده‌اید که آن اوایل اینترنت با نسل اول به نام وب یک در سال 1990 روزهای نوپای خود را آغاز کرده بود. این یک راه برای بدست آوردن داده‌ها و اطلاعات به صورت دموکراتیک محسوب می‌شد. از ایرادات این نسل اولی می توان به پیمایش و جستجوی کوتاه و بسیار بی نظم در یک مدت طولانی و طاقت ‌فرسا صحبت نمود.
بعد از آن در اواسط دهه‌ی 2000 میلادی پای نسل دومی‌های وب در میان آمد. در این نسل پلتفرم‌هایی مانند گوگل، آمازون، تویتتر و فیس بوک به وجود آمدن تا با یک نظم قانونمند، اتصال به شبکه را آسان و تراکنش‌های آنلاین را راحت ‌تر نمودند. منتقدان در این باورند که با گذشت زمان این شرکت‌هایی که ذکر شد، قدرت زیادی کسب نموده و بازار‌های جهانی را متحول می‌کنند.

Web3 برای برگردانندن بخشی از قدرت به شرکت‌هایی که سهام دارند، کمک می‌کند.

یک هنرمند و محقق برلینی به نام " مت درایهورست " در دانشگاه نیویورک در مورد آینده اینترنت غیرمتمرکز تدریس می‌کند. این محقق دراین مورد چنین می‌گوید : « گروه کوچکی از شرکت‌ها وجود دارند که مالک همه این موارد هستند ، ما نیز در این دنیای بزرگ مجازی نیز کار می‌کنیم و از خدمات آنها استفاده می‌نماییم. در صورتی که در موفقیت این پلتفرم‌ها نقش اساسی ایفا می‌کنید، تمام سود را آنها برده و چیزی نصیب شما و شرکت‌های کوچک زیر مجموعه نمی‌شود».
بنابراین طبق نظریات " درایهرست" و کسانی که طرفدار نسل اینترنت سوم هستند، شبکه‌های اجتماعی، موتورهای جستجوگر و بازار‌های جدیدی به وجود خواهد آمد که شرکتی صاحب این موارد نیست. این سبب می‌شود که هر کسی به اندازه فعالیتی که در اینترنت دارد، به قدرت و درآمد برسد.
این سبک به اینترنت غیر متمرکز شهرت دارد که بر روی سیستمی به نام بلاک چین ایجاد می‌شود. بلاک چین‌ها ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین و سایر ارزهای رمز نگاری شده را تحت پوشش خود قرار می‌دهند. این بلاک چین به صورت یک حسابداری فرض کنید که در آن بسیاری از رایانه ها به طور هم زمان میزبان داده ها و اطلاعاتی هستند که کاربران متعدد به دنبال آنها می گردنند. این مجموعه توسط کاربران مدیریت می شود و به هر کاربر یک نشان و علامت اختصاری داده می‌شود. در این مسیر برای رای دادن به توکن ها روی می آورید و دارای یک ارزش واقعی در کیف پول خود خواهی شد.

آیا نسل سوم اینترنت غیرمتمرکز یک هنجار جدید خواهد بود؟

کارشناسان و منتقدین بر این باورند که بهترین حالت برای علاقمندان به وب سوم این است که،  این تکنولوژی در کنار وب 2 عمل می‌کند و به طور کامل نمی‌تواند جایگزین این وب شود. به عبارت دیگر، شرکت‌هایی مانند شبکه‌های اجتماعی، تراکنش‌های و کسب ‌و کارهای مبتنی بر بلاک چین می‌توانند در سال‌های آینده قدرت پردازش و رشد چشمگیری داشته باشند. با این حال حذف کامل فیس بوک ، تویتتر و گوگل به صورت کامل از نظر محققان کاری بسیار اشتباه است.
محقق و استاد دانشگاه نیویورک، " مت درایهرست " می گوید : « من در جایگاهی نیستم که بگویم چه کسی برند این دوئل است ، اما شرکت‌های وابسته به وب 2 برای اینکه اتصال خود را از دست ندهند. باید با ایده‌های نسل سوم اینترنت غیر متمرکز و خدمات آنها خود را مطابقت دهند.»
برخی از محققین در این فکر هستند که بسیاری از مردم قصد دارند داده و تراکنش‌های خود را در یک پلتفرم مخصوص خود قرار دهند. به این پلتفرم اختصاری « باغ‌ های دیواری » نامگذاری کرده‌اند که توسط شرکت‌های بزرگ فناوری شده ، اطلاعات خود را به صورت آنلاین درون آن قرار بدهند و از شبکه اینترنت استفاده مفید ببرند. این یک تجربه کاملا متفاوت نسبت به آنچه که هم اکنون در حال استفاده هستید، است.
این را نمی‌توان منکر شد که اگر آزادی حد و مرزی نداشته باشد سبب برخی از بی‌نظمی‌ها و پیامدهای نگران‌کننده خواهد شد . این به صورتی است که با یک سری دلایل زیبا و دلچسب و بدون هیچ مانعی برای افراد، می توانند جامعه و کسب و کار خود را بسازند. در این شبکه کسی مانع ایجاد شدن تراکنش‌های شما نخواهد شد و شما را از کاری که دوست دارید منع نمی‌کند.
این موضوع اثبات شده که این شبکه‌های اجتماعی در اینترنت غیر متمرکز برای سفیدپوستان خود برتربین و احزاب راست افراطی، بسیار جذاب است. در این موضوع فردی به نام " سام ویلیامز" که بنیانگذار  Arweave، یک پروژه عظیم مبتنی بر بلاک چین برای ذخیره داده ها به صورت آنلاین در شبکه است. او می‌گوید :« برای یک سخنرانی آنلاین مجاز داشته باشید و چه نوع سخنرانی مجاز است ، باید به اکثر شرکت‌ها و جوامع کوچک اعتماد کنید. »  همچنین بر این اعتقاد است که رای گیری جمعی در مورد قوانین کلی بهتر از آنچه که کاربران امروزی در پلتفرم‌های اصلی در رسانه اجتماعی تجربه می‌کنند، خواهد بود.
ویلیامز همچنین گفت: «اگر ما در پارادایم فعلی بمانیم، بیشتر و بیشتر به حوزه‌ای خواهیم رفت که در آن تعداد انگشت شماری از شرکت‌ها که توسط تعداد کمی از افراد اداره می‌شوند، تجربیات ما را در فضای مجازی اجرا می‌کنند.» و در آن دنیا، مشکلات Big Tech تشدید می‌شود. موضوع دیگر البته نظارت دولت است. توکن های مبتنی بر بلاک چین در حال حاضر در یک دنیای نظارتی قرار دارند ، اما با شروع روند تنظیم قوانین جدید برای صنعت توسط دولت "جو بایدن"، این وضعیت به زودی می‌تواند تغییر کند.

تاریخچه از تکامل وب

اولاً، از زمان ظهور اولین نسخه وب، که در اوایل دهه 90 توسط تیم برنرز لی در سوئیس ایجاد شد، فناوری‌های آن تا رسیدن به سطح وب 3.0 و اینترنت غیر متمرکز دستخوش تغییرات قابل توجهی شده است، این امر به ویژه از نظر تعامل کاربر و انبوه ‌سازی شبکه و تبادل اطلاعات و داده اتفاق افتاد. در این زمان استفاده از اینترنت یک امر ضروری در جامعه کنونی محسوب می‌شود.
به طور خلاصه، طبق تحقیقات به عمل آمده در این سال ها، تاریخچه وب سه مرحله اصلی را در خود دیده و تحولات را نشان می‌دهد :

الف ) وب استاتیک – وب 1.0
وب 1.0 داده‌ها و اطلاعات را به روشی عمدتا ثابت ارائه می‌کند که تعامل کاربران با محتوا در این وب بسیار پایین بوده و آمار این را مشخص می‌کند . به عنوان مثال : در این نوع نسل فقط کاربر قادر به گذاشتن نظرات و پیشنهادات بود و همچنین می‌توانست روی وب سایت متنی قرار داده و یا بازنویسی کند.
فناوری‌ها و روش‌های وب 1.0 هنوز به طور گسترده برای نمایش محتوای ثابت مانند قوانین و دستورالعمل‌ها مانند این مثال استفاده می‌شود: http://copyright.gov/title17/92preface.html . با این حال، این متن بر اساس این قوانین ساخته شده است. آن نسل از وب با تمرکز تولید محتوا مشخص شد ، مانند پورتال‌ها، AOL و دایرکتوری‌ها، Yahoo و Craigslist. در وب 1.0 کاربر مسئول ناوبری خود و شناسایی محتوای مرتبط است و نقشی عمدتاً منفعل در این فرآیند دارد .
جنبه مهم دیگر این است که تعداد کمی اطلاعات تولید می‌کنند که برای بسیاری مصرف می‌شود. به همین ترتیب، مدل پخش به طور گسترده در صنعت رسانه توسط تلویزیون، رادیو، روزنامه ها و مجلات استفاده می‌شود. بزرگ ترین فضیلت وب 1.0 دموکراتیک کردن دسترسی به اطلاعات برای کاربران و شبکه‌های داده بود.

ب ) وب تعاملی – وب 2.0

وب 2.0 در مقایسه با وب 1.0 محتوای خود را عمدتاً توسط کاربرانش در فرآیندی تولید می‌کند. این روند به این صورت است که کابر محتوای خود را تولید کرده و بسیاری از کاربران دیگر آن را استفاده می‌کنند. نمونه‌ای از این مدل ویکی پدیا است . نمونه های دیگر از پلتفرم‌های محتوای تولید شده توسط کاربر در وبلاگ ها، شبکه‌های اجتماعی و یوتیوب است. در وب 2.0 کاربران دیگر فقط مصرف ‌کنندگان محتوا نیستند. آنها در تولید محتوا نیز سهمی دارند و این مشارکت سبب قدرت و پردازش آن شبکه می‌شود.
در این نسخه از وب، موتورهای جستجو پیشرفته‌تر و تکثیر می‌شوند، زیرا دیگر جایی برای لیست پیوندها در فهرست‌ها وجود ندارد، که حجم عظیمی از محتوای ساخته شده توسط بسیاری را فراهم کرده است. مزیت بزرگ وب 2.0 دموکراتیک کردن تولید محتوا است. و این باعث نظم بیشتر و افزایش قدرت پردازش داده‌ها می‌گردد.

ج ) وب هوشمند عملی – وب 3.0 ( اینترنت غیرمتمرکز )
وب 3.0 یا وب معنایی با افزودن هوش ماشینی ، فضایل وب 1.0 و 2.0 را با هم ترکیب می‌کند. تیم "برنرز لی" (2001)، که خالق وب است، مقاله ای را در مجله علمی آمریکایی منتشر کرده است که پایه و اساس وب نسل جدید با اینترنت غیرمتمرکز را تنظیم می‌کند.
به گفته " برنرز لی " توضیح داد که چگونه دو برادر تدارکات را برای حمایت از درمان سلامت مادر خود سازماندهی کردند، با استفاده از عوامل هوشمند. آنها تمام برنامه ریزی و اجرای فرآیند را به طور خودکار در تعامل با سیستم‌ های بالینی، بین خود و با دستگاه‌های خانگی خود انجام می‌دهند . در وب 3.0، ماشین‌ها در تولید محتوا و تصمیم‌گیری با کاربران همراه می‌شوند و نقش حمایتی سنتی زیرساخت اینترنت را به یک موجودیت اصلی در تولید محتوا یا فرآیند تولید داده تبدیل می‌کنند .
علاوه بر این، خدمات وب 3.0 می‌تواند کاربران و رایانه‌ها را برای حل مسئله و وظایف ایجاد دانش فشرده متحد کند. بنابراین، وب 3.0 با ظرفیت پردازش بالایی که دارد ، به دلیل قاطعیت و سفارشی‌سازی بالا، می‌تواند خدمات و محصولاتی را با ارزش افزوده بالا برای افراد و مشاغل به ارمغان بیاورد . این یکی از خدمات اینترنت غیر متمرکز در دنیا محسوب می شود. فضیلت بزرگ وب 3.0 دموکراتیک کردن ظرفیت عمل و دانش است که قبلاً فقط برای مشاغل و دولت ‌های بزرگ در شبکه های مجازی قابل دسترسی بود. این ویژگی به شرکت های کوچک اجازه پردازش و قدرت گرفتن را می‌دهد .

مثال‌ها و نمونه‌هایی از وب 3.0

نمونه هایی از اینترنت غیر متمرکز را می توان به Wolfram Alpha و Apple’s Siri اشاره نمود که در پایین به آنها می پردازیم.
الف ) ولفرام آلفا
می‌توانیم مقایسه‌ای بین Wolfram Alpha و Google انجام دهیم، با استفاده از هر دو ابزار، عبارت «برزیل علیه آرژانتین» را در هر دو موتور جستجو تایپ کنیم ، و سپس تفاوت‌های بزرگی را در نتایج مشاهده می‌کنیم:
نتایج جستجو گوگل در مقابل WolframAlpha
در مورد گوگل، نتایج بیشتر مربوط به بازی های فوتبال بین برزیل و آرژانتین است. توجه داشته باشید که کلمه "فوتبال" یا "بازی" در جستجو ذکر نشده است.
در Wolfram Alpha، این ابزار در نظر می گیرد که جستجو یک مقایسه بین دو کشور است و در نتیجه آمار سازمان یافته، تاریخی، جغرافیایی ( نقشه ها) ، جمعیت شناختی، زبانی و سایر جنبه های مفید را برای تجزیه و تحلیل مقایسه به ارمغان می آورد .
ب ) Apple’s Siri
سیری اپل نیز به نوبه خود از تکنیک های تشخیص گفتار و هوش مصنوعی برای به دست آوردن نتایج و انجام اقداماتی مانند: "نزدیک ترین پیتزا فروشی کجاست ؟" یا «تا نزدیکترین پمپ بنزین چقدر فاصله دارم» یا «ساعت 9 صبح فردا قرار ملاقات بگذار» .
با این حال، سیستم‌های وب 3.0 به دنبال دانش زمینه‌ای برای کمک به افراد در مشاغل خود هستند و به مجموعه‌ای از تحلیل‌ها و اطلاعات مفید بالقوه اشاره می ‌کنند . یکی از تمایزات موتور جستجوی وب 3.0، زمانی است که کاربر باید در دریایی از اطلاعات صرف کند تا آنچه را که واقعاً می‌خواهد حل کند، پیدا کند.

جمع بندی
ما در زمان جالبی در تاریخ زندگی می‌ کنیم، جایی که وب شروع به ارائه دانش و ظرفیت عمل بیشتری برای کاربران خود می‌کند و در نتیجه تغییرات قابل توجهی در چندین جنبه از زندگی روزمره ایجاد می‌کند. این نوع جدید وب به سرعت به سمت محیطی پویاتر و در حال تغییر سریعتر حرکت می ‌کند، جایی که دموکراتیزه کردن ظرفیت عمل و دانش می‌تواند تجارت را تقریباً در همه زمینه‌ها سرعت بخشد . حوزه هایی که تحت تأثیر وب 3.0 قرار گرفته اند از موارد زیر است: خرده فروشی تا پزشکی کاربردی مولکولی. از کسب و کارهای خرد گرفته تا شرکت های بزرگ .