مقایسه سوانا و اتریوم، کدام شبکه بهتر است؟

اتریوم یک بستر برای قراردادهای هوشمند و اجرای برنامه‌های غیرمتمرکز است. به دلیل پیشرفت این بلاکچین و افزوده شدن ویژگی‌های بیشتر به آن، صدای رقابت سایر بلاکچین‌ها با اتریوم به گوش می‌رسد. یکی از رقبایی که توجه فعالان بازار ارز دیجیتال را به خود جلب کرده است شبکه‌ی سوانا است. این شبکه ادعا دارد که تراکنش‌ها در آن با سرعت بیشتری انجام می‌شوند. ارز دیجیتال سوانا به یک باره با جهش قیمت مواجه شد و همین جهش باعث شد تا به جایگاه بالاتری دست پیدا کند. چهارمین رویداد هکاتون و سرمایه‌گذاری موسسه‌ی پولی‌چین (Polychain) و افرادی مثل اندرسون هورویتز (Andreessen Horowitz) در افزایش قیمت این ارز دیجیتال تاثیر زیادی داشتند. همین پیشرفت‌ها و دادن وعده‌ی انجام تراکنش‌ها با سرعت بالاتر در شبکه سوانا باعث شد تا تعدادی از فعالان بازار سرمایه این ارز دیجیتال را به عنوان رقیب جدی اتریوم در نظر بگیرند و حتی بعضی از افراد معتقدند که سوانا در آینده می‌تواند جای اتریوم را بگیرد. به همین منظور قصد داریم در این مقاله به بررسی ویژگی‌های ارز دیجیتال اتریوم و سوانا بپردازیم و آن دو را به طور کامل مقایسه کنیم.

مروری بر ارز دیجیتال اتریوم

ارز دیجیتال اتریوم پلتفرمی است که بر بستر بلاکچین طراحی شده و امکان پیاده سازی برنامه‌های غیرمتمرکز را برای کاربران فراهم می‌کند. در حقیقت شبکه‌ی اتریوم برای حل مشکلات و محدودیت‌های بلاکچین بیت‌کوین به وجود آمد اما کاربردهای متفاوت‌تر و بیشتری از آن دارد. ارز دیجیتال شبکه‌ی اتریوم، اتر (ETH) نام دارد. در واقع اتر یک توکن است که بلاکچین خصوصی ندارد و برای پرداخت هزینه‌های شبکه اتریوم از آن استفاده می‌شود. به عبارت دیگر، اتر رمزارزی است که در بلاکچین اتریوم فعالیت می‌کند. یعنی اتریوم علاوه بر اینکه یک شبکه ارز دیجیتال است و امکان انتقال پول در بلاکچین آن وجود دارد، بستری فراهم کرده که بتوان فعالیت‌های متنوعی روی آن انجام داد. قراردادهای هوشمند (Smart Contracts) و ایجاد برنامه‌های غیرمتمرکز (Decentralized Apps) از جمله مهم‌ترین و پرکاربردترین فعالیت‌های قابل انجام در شبکه اتریوم هستند. اگر بخواهیم اتریوم را به چیزی قابل درک تشبیه کنیم، سیستم عامل بهترین تشبیه خواهد بود. زیرا کاربرد این شبکه به قدری گسترده است که عنوان نسل دوم ارزهای دیجیتال را به خود اختصاص داده است. هدف اصلی از ایجاد شبکه‌ی اتریوم انجام تمام فعالیت‌های مالی به صورت غیرمتمرکز و بدون حضور واسطه‌ها بود. به دنبال حذف واسطه‌ها هزینه‌های اضافی کاهش یافت و این به نفع کاربران است. با همه‌ی این‌ها باز هم اتریوم به طورکامل به اهداف خود دست نیافته و توسعه دهندگان آن در تلاش هستند تا لایه دوم اتریوم را ایجاد کنند و این همان چیزی است که شبکه‌های رقیب می‌خواهند زودتر از تکامل اتریوم 2 به آن برسند.

بررسی ویژگی‌های اتریوم

گسترش اتریوم در طول سال‌ها رابطه‌ی مستقیمی با خصوصیات آن دارد. به عبارتی ویژگی‌های شبکه‌ی اتریوم آن را از سایر بلاکچین‌ها متمایز کرده است. البته پس از اتریوم شبکه‌های دیگری به وجود آمدند که ممکن است ویژگی‌های یکسانی با اتریوم داشته باشند اما همین ویژگی‌ها برای اولین بار مختص اتریوم بودند و باعث محبوبیت آن شدند.

•    غیرمتمرکز بودن

بلاکچین اتریوم اولین شبکه‌ای است که به صورت منبع باز طراحی شده و بدون نیاز به واسطه‌ها فعالیت می‌کند. هیچکدوم از نهادهای مالی و سایر سازمان‌ها نقشی در کنترل و مدیریت تراکنش‌ها و سایر فعالیت‌ها ندارند. به همین دلیل هزینه‌ی انجام کارها در این شبکه کاهش یافته و به دنبال عدم تمرکز قدرت در دست نهاد یا افراد خاصی، کاربران می‌توانند آزادانه در تصمیم‌گیری‌ها شرکت کنند. همچنین هیچ شخصی نمی‌تواند در فعالیت کاربران اخلال ایجاد کرده و یا اطلاعات آن‌ها را دستکاری کند. درواقع این اصلی‌ترین ویژگی شبکه اتریوم و سایر بلاکچین‌های مانند آن است.

•    بهره‌مندی از تکنولوژی

یکی از ویژگی‌های برتر اتریوم این است که به زبان تورنیگ نوشته شده و به همین دلیل قابلیت پشتیبانی از مجموعه برنامه نویسی را دارد. زبان برنامه نویسی استفاده شده برای پلتفرم اتریوم، سالیدیتی است که امکان کدنویسی قراردادهای هوشمند را فراهم می‌کند.

•    قابل توسعه بودن

ویژگی توسعه دائمی در پلتفرم اتریوم این امکان را به برنامه‌های ساخته شده در این شبکه می‌دهد که درصورت نیاز بروزرسانی شده و نسخه‌ی پیشرفته و بهتری از آن‌ها در اختیار کاربران قرار بگیرد. با وجود اینکه پروژه‌ها بر بستر اتریوم کاربرد یکسانی دارند اما هرکدام از آن‌ها می‌توانند به صورت جداگانه توسعه پیدا کرده و شرایط فعالیت را بهبود ببخشند. حتی خود شبکه‌ی اتریوم نیز قابل توسعه است و لایه‌ی دوم آن در راستای رفع مشکلات موجود ایجاد شده است.

•    ارائه‌ی انواع خدمات مالی

بیشتر ارزهای دیجیتال با هدف تسهیل پرداخت‌ها و رفع نیازهای مالی کاربران ایجاد شده‌اند. اما شبکه‌ی غیرتمرکزی همچون اتریوم نه تنها برای پرداخت مالی همتا به همتا قابل استفاده است بلکه خدمات مالی دیگری از جمله قرض دادن، قرض گرفتن، ایجاد صرافی ارز دیجیتال غیرمتمرکز و پلتفرم‌های کشت سود را ارائه می‌دهد. همچنین استفاده از قراردادهای هوشمند بر بستر اتریوم یکی از ویژگی‌های خاص آن است. در این قراردادها تمام شرایط کامل واضح است و به دلیل عدم امکان تغییر آن احتمال کلاهبرداری و تخلف هم به صفر می‌رسد. نکته‌ی قابل توجه این است که کاربران فقط با استفاده از کیف پول دیجیتال و بدون نیاز به دریافت تاییدیه از سازمان خاصی امکان استفاده از خدمات شبکه اتریوم را دارند.

•    نامحدود بودن تعداد اتر

اتر بر اساس الگوریتم اثبات کار (Pow) طراحی شده و ارز دیجیتال قابل استخراج است. اما تعداد مشخصی برای آن وجود ندارد و به صورت نامحدود عرضه می‌شود. البته نامحدود بودن تعداد اتر باعث تورم بیش از حد آن نمی‌شود و هر ماینر پاداش مشخصی دریافت می‌کند.

•    عرضه توکن‌های NFT

اتریوم یکی از پلتفرم‌های اصلی برای عرضه توکن‌های غیرقابل معاوضه است. قابلیت استفاده از این تکنولوژی امکان عملی شدن اهداف گوناگون را فراهم می‌کند. این توکن‌های رمز نگاری شده ویژگی‌های منحصر به فرد را دارند و در بخش‌های هنر، برنامه‌های دیجیتال، گیمینگ و ارائه‌ی برخی مجوزها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

نیم نگاهی به ارز دیجیتال سوانا

سوانا هم مانند اتریوم یک پلتفرم غیرمتمرکز است که امکان اجرای برنامه‌های غیرمتمرکز (DApp) را فراهم می‌سازد. همه‌ی ما می‌دانیم که اتریوم در بحث مقیاس پذیری دارای مشکلات و محدودیت‌هایی است. درحالیکه سوانا سرعت بیشتری نسبت به آن دارد و به همین دلیل یک خطر جدی برای اتریوم محسوب می‌شود. البته سرعت تایید تراکنش‌ها در اکثر بلاکچین‌ها نسبتا پایین است و این موضوع یکی از نقطه ضعف‌های اصلی این شبکه‌ها است. با روی کارآمدن سوانا خدمات به صورت بهینه‌تر ارائه می‌شود. اتریوم قابلیت پردازش 13 الی 15 تراکنش در هر ثانیه را دارد. درحالی که در پلتفرم سوانا در هر ثانیه بیشتر از 50 هزار تراکنش پردازش می‌شود. با یک حساب ساده هم متوجه می‌شویم که سوانا سرعت بسیار بالاتری دارد و مقیاس پذیری آن بهتر است. از این رو شبکه‌ی سوانا علاوه بر بلاکچین‌هایی همچون اتریوم، برای مسترکارت و پی‌پال هم یک تهدید بزرگ محسوب می‌شود. درحالت کلی اگر بخواهیم سوانا را تعریف کنیم می‌توانیم بگوییم بسیار شبیه به اتریوم است و از صرافی‌های غیرمتمرکز، توکن‌های NFT و انواع برنامه‌های غیرمتمرکز پشتیبانی می‌کند اما کارایی بیشتری دارد. به طوری که تعداد پروژه‌های فعال اتریوم ERC است و مشابه آن با نام SPL در سوانا وجود دارد. هدف اصلی سوانا تسریع تمرکز زدایی، افزایش سرعت پردازش و ارائه‌ی خدمات بهتر به کاربران است.

بررسی ویژگی‌های سوانا

به طورکلی سوانا با هشت نوآوری اصلی شناخته می‌شود که عبارتند از:

•    الگوریتم اثبات تاریخ (Proof of History)

یک چالش بزرگ که تقریبا تمام شبکه‌های توزیع شده با آن مواجه هستند عدم اعتماد به برچسب‌های زمانی دریافتی است. چون امکان اضافه شدن این برچسب‌ها توسط خود نودها وجود دارد. اما در پلتفرم سوانا این مشکل رفع شده و با ویژگی اثبات تاریخچه توانایی تغییر برچسب‌های زمانی از نودها سلب شده و یک مرجع سراسری ایجاد می‌شود که تایید اعتبار خروجی را انجام می‌دهد. درنتیجه نیازی به هماهنگی نودها نیست و این باعث افزایش سرعت تایید تراکنش‌ها می‌شود.

•    توربین‌ها

بین اعتبارسنج‌ها یک پل ارتباطی وجود دارد و توربین در شبکه‌ی سوانا کار این پل را انجام می‌دهد. وجود این ویژگی باعث می‌شود تا سوانا با سایر بلاکچین‌ها در ارتباط باشد و کاربران می‌توانند از طریق آن، توکن‌های خود را از شبکه‌ای به شبکه‌ی دیگر انتقال دهند. توربین به صورت مستقل از اجماع سوانا عمل می‌کند و می‌توان آن را شبیه به بیت تورنت (Bit Torrent) دانست. البته نباید فراموش کرد که توربین سوانا عملکرد بهتری دارد. توربین با تقسیم یک بلاک به بخش‌های کوچکتر مشکلات مربوط به پهنای باند را رفع کرد است.

•    تحمل خظای بیزانس تاور (Byzantium Failure Tolerance Tower)

این ویژگی یک الگوریتم خاص در بلاکچین سوانا و شبکه‌های ارزهای دیجیتال است. با توجه به اینکه بیشتر بلاکچین‌ها به صورت غیرمتمرکز طراحی شده‌اند و نودهای کامپیوتری وظیفه‌ی کنترل آن را برعهده دارند ممکن است بعضی از گره‌ها عملکرد درستی نداشته باشند و یا دچار خرابی شوند. در این شرایط به توافق رسیدن برای تصمیم‌گیری دچار مشکل می‌شود. اما با وجود الگوریتم تحمل خطای بیزانس که عملکرد آن براساس اثبات تاریخچه است اعتبارسنج‌ها پس از رای‌گیری در مورد اعتبار یکی از دفترهای کل به یک نتیجه قطعی می‌رسند و دیگر نیازی به تبادل حجم بالایی از اطلاعات نیست. وجود این ویژگی باعث می‌شود سرعت تایید تراکنش‌ها بیشتر شود.

•    سی لول (Sealevel)

در تمامی شبکه‌های بلاکچینی برای پردازش تراکنش‌ها و اجرای قراردادهای هوشمند از روش تک محوری استفاده می‌شد. یعنی در یک زمان مشخص یکی از قراردادها اجرا می‌شد. اما با وجود قابلیت سی لول در شبکه‌ی سوانا امکان اجرا و پشتیبانی بیش از یک قرارداد و تراکنش وجود دارد و تمامی فعالیت‌ها را به صورت موازی انجام می‌دهد. سی لول یک نوع ماشین مجازی یا موتور پردازش است که با استفاده از GPU و SSD کار می‌کند و وظیفه زمانبندی تراکنش‌ها را بر عهده دارد.

•    گلف استریم (Gulf Stream)

استخر تراکنش‌های در انتظار تایید که با نام ممپول (Mempool) نیز شناخته می‌شود جایی برای نگهداری تراکنش‌های تایید نشده است. فناوری گلف استریم در شبکه سوانا شباهت زیادی به ممپول دارد اما نوع پیشرفته آن است. علت اینکه پلتفرم سوانا توانایی پردازش و تایید 50 هزار تراکنش در ثانیه را دارد این است که اعتبارسنج‌ها با آگاهی از ترتیب لیدرها (سردسته‌ی نودها که تراکنش‌ها را تایید می‌کند) تراکنش‌ها را قبل از زمان تعیین شده به لیدرها ارسال می‌کنند. درنتیجه کاربران مدت زمان کمتری را برای تایید تراکنش‌ها صرف می‌کنند.

•    پایپ لاینینگ (Pipelining)

واحد پردازش تراکنش‌ها در شبکه‌ی سوانا پایپ لاین است و روند تایید و پردازش تراکنش‌ها به عملکرد این واحد بستگی دارد. این واحد با استفاده از قسمت‌های مختلف سخت افزاری به بهینه‌سازی اعتبارسنجی کمک می‌کند. با وجود پایپ لاین اطلاعات و داده‌هایی که روی یک بلاک قرار دارند به بلاک بعدی منتقل می‌شوند.

•    کلاد بریک (Cloud break)

مقیاس پذیری بالای شبکه‌ی سوانا تا حد زیادی به این ویژگی وابسته است. پیگیری حساب‌ها در شبکه‌های توزیع شده با استفاده از حافظه ذخیره‌سازی انجام می‌شود و اگر فضای این حافظه کافی نباشد عملکرد شبکه دچار اختلال می‌شود. با طراحی مکانیسم کلادبریک در سوانا این امکان فراهم شده که هر دیسک ظرفیت ذخیره‌ی مجزا داشته باشند. در این شرایط بلاک‌ها در کمترین زمان ساخته شده و داده‌ها با سرعت بیشتری پردازش می‌شوند.

•    آرشیو کننده‌ها (Archivers)

در شبکه‌ی سوانا اعتبارسنج‌ها وظیفه‌ی ذخیره سازی داده‌ها را بر عهده ندارند و این کار به نودهایی به نام بایگانی کنندگان واگذار شده است. نودها عمل ذخیره سازی داده‌ها را بر اساس فضای موجود در سخت افزار‌های خود و یا روی نودهای دیگر انجام می‌دهند. در شبکه‌ی سوانا امکان دسترسی به این اطلاعات وجود دارد و هرچند وقت یکبار، شبکه داده‌های ذخیره شده را کنترل می‌کند تا مطمئن شود نودها کار خود را به درستی انجام می‌دهند.

شباهت‌های اتریوم و سوانا

یکی از شباهت‌های اصلی این دو شبکه ساختار غیرمتمرکز آن‌ها است و بستری فراهم کرده‌اند تا بتوان قراردادهای هوشمند و انواع برنامه‌های غیرمتمرکز را روی آن‌ها اجرا کرد. اهداف اتریوم و سوانا بسیار شبیه به هم است و تلاش می‌کنند تا از طریق بلاکچین‌های خودشان بر ابزارهای Web3 تسلط پیدا کنند. حتی حوادث امنیتی و آسیب‌پذیری این دو پلتفرم نیز شباهت‌های زیادی دارند. برای مثال در سوانا پروتکل Wormhole هک شده بود و در اتریوم نیز به دنبال آسیب‌پذیری یکی از کدها یک مورد سرقتی اتفاق افتاد. شباهت دیگر این دو پلتفرم تلاش برای افزایش مقیاس‌پذیری و تمرکز زدایی است و سعی دارند خدمات ارزان و بهتری ارائه دهند.

مقایسه اتریوم و سوانا و بررسی تفاوت آن‌ها

با وجود تمام شباهت‌ها و ویژگی‌های مشابه، بلاکچین‌های دو ارز دیجیتال اتریوم و سوانا تفاوت‌های اساسی با یکدیگر دارند و این به تکنولوژی زیرساختی آن‌ها مربوط می‌شود. در این بخش تفاوت‌های اساسی این دو پلتفرم را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

1-    تفاوت از نظر مکانیسم اجماع

یکی از مهم‌ترین موارد در مقایسه سوانا و اتریوم تفاوت زیرساختی این دو شبکه‌ی ارز دیجیتال است. همانطور که می‌دانیم اتریوم مبتنی بر مکانیسم اثبات کار (Proof of Work) طراحی شده و کنترل و محافظت از آن بر عهده‌ی صدها هزار ماینر است و فرآیند اجماع ان با به اشتراک گذاشتن قدرت سخت افزاری و محاسباتی ماینرها تکمیل می‌شود. این کار غیرمتمرکز ماندن اتریوم را تضمین می‌کند اما به دلیل عدم توان پردازش تعداد زیادی از تراکنش‌ها در یک ثانیه ممکن است عملکرد این شبکه با کاهش شدیدی روبه‌رو شود. از این رو خبرهایی به گوش می‌رسد که مبنی بر تغییر الگوریتم اتریوم از اثبات کار (POW) به اثبات سهام (POS) است. و دلیل اینکار بهینه‌سازی اتریوم معرفی شده است. با اینکه الگوریتم اتریوم اثبات کار از ایمنی بیشتری برخوردار است اما در عوض باعث صرف انرژی زیادی می‌شود. از طرفی در الگوریتم اثبات سهام علاوه بر کاهش هزینه‌های اضافی و بهره‌وری انرژی، تایید اعتبار تراکنش‌ها توسط اعتبارسنج‌هایی انجام می‌شود که حداقل یک سهم (ETH32) داشته باشند. درحالیکه سوانا از مکانیسم کاملا متفاوتی استفاده می‌کند و بر پایه اثبات تاریخ (Proof of History) طراحی شده است. این الگوریتم برای تعیین گذر زمان بین دو رویداد استفاده می‌شود و با وجود آن وضعیت داده‌ها به صورت رمزنگاری شده قابل مشاهده هستند. در شبکه سوانا تراکنش‌ها ردیابی شده و به تاید زمانی می‌رسند. در واقع سفارشات در یک صف زمانی قرار گرفته و به صورت موازی ترتیب بندی می‌شوند. به همین دلیل سوانا به یکی از بلاکچین‌های سریع و ایمن تبدیل شده است.

2-    تفاوت از نظر معماری

شبکه اتریوم دارای ساختار و معماری دولتی است. به همین دلیل در این شبکه تمام تراکنش‌ها در حال ثبت هستند و این کار در یک حالت خاص انجام می‌شود. به دنبال این ویژگی در صورت تشکیل تراکنش جدید باید تمام اطلاعات موجود در ماینرها بروزرسانی شوند تا تراکنش‌های جدید قابل مشاهده باشند. یکی از دلایل اصلی کند بودن ارز دیجیتال اتریوم همین موضوع است. درحالیکه سوانا قابلیت پشتیبانی از معماری دولتی را ندارد و معماری آن «بدون وضعیت» است. یعنی در سوانا لازم نیست تراکنش‌ها به طور مجزا بروزرسانی شوند و پردازش تراکنش‌ها پشت سرهم انجام می‌شود. این نوع ساختار باعث افزایش مقیاس پذیری سوانا نسبت به اتریوم شده است.

جمع بندی

باتوجه به توضیحات ارائه شده در مورد دو شبکه اتریوم و سوانا می‌توانید نسبت به نیازها و خواسته‌های خود یکی از آن‌ها را برای انجام فعالیت‌های دیجیتالی انتخاب کنید. با اینکه ارز دیجیتال اتریوم محبوبیت زیادی در بین کاربران دارد و بیشتر برنامه‌های غیرمتمرکز و قراردادهای هوشمند بر بستر آن اجرا می‌شوند اما طولانی بودن زمان انتظار برای تایید تراکنش‌ها و پایین بودن سرعت شبکه، کاربران را به سمت پلتفرم‌هایی سوق می‌دهد که فاقد این محدودیت‌ها باشند. در حال حاضر سوانا به عنوان اصلی‌ترین رقیب اتریوم شناخته می‌شود و ویژگی‌های مثبتی نسبت به آن دارد. ارتقای سرعت پردازش تراکنش‌ها و بهبود ارائه خدمات دیجیتالی به کاربران ازجمله این ویژگی‌ها هستند. به طور کلی دو شبکه ارز دیجیتال سوانا و اتریوم از لحاظ مکانیسم اجماع و طراحی زیرساختی با یکدیگر تفاوت دارند. حال این کاربران هستند که انتخاب می‌کنند کدام شبکه بهتر می‌تواند پاسخگوی نیازشان باشد.

مرجع: cryptodaily